Palnik laboratoryjny to przenośny sprzęt wykorzystywany do ogrzewania , spalania i sterylizacji materiałów w laboratorium. Palniki laboratoryjne, to jedne z częściej wykorzystywanych elementów podczas wykonywania eksperymentów. Wyróżnia się kilka rodzajów palników laboratoryjnych, z których najpopularniejsze to: palnik Bunsena, Teclu oraz Mecera. Palniki laboratoryjne zazwyczaj wykorzystują gaz ziemny lub propan-butan.
Głównymi elementami palników laboratoryjnych są: podstawa, otwór odpowietrzający, kołnierz, wylot gazu oraz wąż gumowy. Istnieją dwa główne rodzaje płomienia wytwarzane przez palnik laboratoryjny - płomień żółty i niebieski. Pierwszym rodzajem płomienia wytwarzanym przez palnik laboratoryjny jest żółty płomień, znany również jako płomień bezpieczeństwa. Ten płomień bardzo widoczny i pali się, gdy otwór powietrzny zostanie całkowicie zakryty przez kołnierz. Ponieważ otwór powietrzny jest zakryty, mniej tlenu może spalić się wraz z gazem, co oznacza, że płomień nie będzie się palił tak wydajnie. Kiedy palnik zostanie zapalony, powinien pozostać z żółtym płomieniem, aż będzie gotowy do podgrzania przeznaczonych elementów eksperymentu. Płomień żółty nazywany jest „bezpiecznym”, ponieważ istnieje mniejsze prawdopodobieństwo, że przypadkowo włoży się rękę lub inny przedmiot do płomienia, ponieważ jest on bardzo dobrze widoczny.
Płomień żółty nie nadaje się do podgrzewania prób. Ogrzewanie powoduje, że szło lub inny sprzęt zostaje pokryty czarną sadzą, bardzo trudną do usunięcia. Dodatkowo żółty płomień nie jest tak gorący, a więc podgrzanie zajmie znacznie dłużej.
Drugim rodzajem płomienia wytwarzanym przez palnik Bunsena jest niebieski płomień, znany również jako płomień grzewczy. Ten płomień jest jasnoniebieski i słabo widoczny, szczególnie w jasnym, dobrze oświetlonym laboratorium. Płomień palnika będzie palił się na niebiesko, gdy otwór powietrzny zostanie całkowicie odsłonięty przez kołnierz. Niebieski płomień to najgorętszy z płomieni. Otwór powietrzny jest odsłonięty, a więc gaz może spalić więcej tlenu, co oznacza, że płomień będzie się palił wydajniej. Płomień ten składa się z dwóch części - mniejszej, jaśniejszej na dole i większej, mniej jasnej części powyżej. Najgorętszą częścią jest końcówka mniejszej, jaśniejszej części. W czasie podgrzewania probówki lub innych elementów należy trzymać to w najgorętszym miejscu. Niebieski płomień wykorzystywany jest do podgrzewania, w pozostałych zastosowaniach użytkuje się płomień żółty.
Chociaż przeprowadzanie eksperymentów naukowych z użyciem palnika jest przyjemne, może być potencjalnie bardzo niebezpieczne, jeśli nie jest używane prawidłowo i bezpiecznie. Podczas korzystania z palników laboratoryjnych powinno się zachować szczególną ostrożność. Należy założyć odzież ochronną, związać włosy, jeśli są długie i istnieje ryzyko ich migracji. Zawsze powinno się podpalać palnik z otworem wentylacyjnym lub zakrytym kołnierzem. Płomień palnika powinien być zgaszony za pomocą zaworu gazu, a nie podmuchem powietrza. W przypadku samoistnego zgaśnięcia płomienia należy natychmiast zakręcić odpływ gazu. Stosując się do kilku zasad ostrożności praca z tym urządzeniem może być owocna i bezpieczna.
