Infekcja bakteryjna gardła – jak rozpoznać?

Zapalenie gardła to jedna z najczęstszych infekcji górnych dróg oddechowych, która może być wywoływana zarówno przez wirusy, jak i bakterie. Za rozwój ok. 10% zakażeń u dorosłych oraz 20–30% u dzieci oraz młodzieży odpowiada Streptococcus pyogenes (grupy A) – bakteria należąca do grupy bakterii Gram-dodatnich. Bakteryjne zapalenie gardła (angina) może mieć charakter ostry lub przewlekły i najczęściej wymaga antybiotykoterapii. Dowiedz się, jak rozpoznać i leczyć infekcję bakteryjną gardła.

Czy infekcja bakteryjna jest zaraźliwa?

Źródłem zakażenia infekcją bakteryjną jest chory człowiek, a zarazić się można drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt, w tym z wydzieliną górnych dróg oddechowych. Oznacza to, że niekiedy wystarczy dotknąć powierzchni, na której osadziły się na skutek kasłania lub kichania osoby chorej chorobotwórcze drobnoustroje, a następnie przenieść je do własnych błon śluzowych, aby doszło do zakażenia (1).

Okres wylęgania w przypadku zapalenia paciorkowcowego wynosi od 12 godzin do nawet 4 dni, z kolei okres zakaźności 24 godziny od momentu wdrożenia skutecznej antybiotykoterapii lub 7 dni po ustąpieniu objawów, jeśli antybiotyk nie był stosowany (1).

Infekcja bakteryjna gardła – objawy

Dla bakteryjnego zapalenia gardła charakterystyczny jest przede wszystkim nagły początek i silny ból gardła, utrudniający, a czasem wręcz uniemożliwiający połykanie nawet śliny. Pozostałe objawy infekcji bakteryjnej to (1):

• ból głowy,
• niekiedy ból brzucha,
• nudności i wymioty (głównie u dzieci),
• gorączka (>38°C),
• zapalenie gardła i migdałków podniebiennych,
• wyraźnie odgraniczone skupiska wysięku na migdałkach,
• żywoczerwony i obrzęknięty języczek podniebienny,
• początkowo obłożony język, później malinowy,
• wybroczyny na błonie śluzowej podniebienia,
• tkliwe, powiększone węzły chłonne szyjne przednie.

Przy infekcji bakteryjnej gardła nie występuje katar i kaszel (1).

Rozpoznanie bakteryjnego zapalenia gardła najczęściej stawia się na podstawie obrazu klinicznego pacjenta, lecz w razie wątpliwości można skierować chorego na dodatkowe badania. W diagnostyce anginy wykorzystuje się przede wszystkim „szybkie” testy na obecność antygenu PBHA, w których materiałem jest wymaz z gardła lub posiew wymazu z gardła i migdałków (1).

Leczenie infekcji bakteryjnej gardła

Infekcja bakteryjna gardła najczęściej wymaga leczenia przeciwdrobnoustrojowego stosowanego ogólnie. Lekiem cechującym się skutecznością w leczeniu paciorkowcowego zapalenia gardła jest doustna penicylina V (fenoksymetylopenicylina). Jest on powszechnie dostępny i tani, w dodatku ma wąski zakres działania i praktycznie nie zaburza fizjologicznej flory jelitowej. Fenoksymetylopenicylina skraca czas trwania objawów bakteryjnego zapalenia gardła, a także ogranicza zaraźliwość. Jednak o tym, jaki antybiotyk podać choremu i czy w ogóle wymaga on antybiotykoterapii, decyduje lekarz na podstawie obrazu klinicznego (2).

Infekcja bakteryjna gardła – domowe sposoby

Wsparciem dla leczenia infekcji bakteryjnej gardła środkami farmakologicznymi mogą okazać się domowe metody leczenia. W takim przypadku zaleca się m.in. (1):

• odpoczynek – chory powinien jak najwięcej odpoczywać i regenerować swoje siły,
• picie dużej ilości płynów – jest to szczególnie ważne przy gorączce, kiedy ze względu na zwiększoną potliwość występuje ryzyko odwodnienia,
• stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych – chory w razie bólu i gorączki może przyjmować paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
• stosowanie tabletek do ssania – w zakażeniach bakteryjnych jamy ustnej stosować można Chlorchinaldin VP. Działa on przeciwbakteryjnie, przeciwpierwotniakowo i przeciwgrzybiczo. Chlorchinaldin to lek o potwierdzonej skuteczności o antyseptycznym działaniu, który hamuje rozwój infekcji jamy ustnej i gardła. Występuje w postaci tabletek do ssania, które należy przyjmować co 1–2 godziny (3).

Bibliografia:

1. Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), Medycyna Praktyczna, Interna, 2020.
2. Kuchar E., Karlikowska-Skwarnik M., Leczenie ostrych stanów zapalnych gardła, Zakażenia XXI wieku, 2018;1(4).
3. Witryna internetowa: http://chlorchinaldin.pl (dostęp: 2022.06.06.).