Zdrowe odżywianie to coś więcej niż tylko kalorie. Jest to równoważnik dostarczania naszemu organizmowi paliwa, które potrzebuje do optymalnej pracy. Dwa z tych niezbędnych składników paliwa to jod i selen. Ale skąd wiemy, że dostarczamy wystarczająco dużo tych kluczowych minerałów? Jakie pokarmy powinniśmy spożywać, aby zapewnić ich odpowiednią ilość?
Rola jodu i selenu w organizmie
Zdrowa i zbilansowana dieta jest kluczem do utrzymania dobrego samopoczucia i prawidłowego stanu zdrowia. Niezwykle istotne są tutaj minerały, których rola w organizmie człowieka często bywa bagatelizowana. Dwa z nich, jod i selen, pełnią ważną role w organizmie, a ich niedobór może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.
- Jod jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy i produkcji hormonów tarczycy, które regulują wiele procesów w organizmie, w tym metabolizm. Niedobór jodu może prowadzić do chorób tarczycy, takich jak wole czy hipotyreoza.
- Selen jest istotnym składnikiem wielu enzymów i pomaga w utrzymaniu zdrowej funkcji układu odpornościowego i tarczycy. Selen wykazuje również właściwości antyoksydacyjne, które pomagają organizmowi zwalczać szkodliwe wolne rodniki.
Znaczenie jodu w diecie
Jod to istotny składnik naszej diety. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zdrowy dorosły człowiek powinien spożywać około 150 mikrogramów jodu dziennie. Jest to jednak wartość orientacyjna – zapotrzebowanie na jod może się różnić w zależności od wieku, płci, stanu zdrowia, a szczególnie ważne jest jego dostarczanie w czasie ciąży i karmienia piersią.
Niedobór jodu w diecie może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, w tym do powiększenia tarczycy (wola), a u dzieci do zaburzeń rozwojowych.
Produkty bogate w jod
Chociaż jod dostępny jest w formie suplementów diety, zdecydowanie najlepszym i najzdrowszym sposobem na ich dostarczenie jest poprzez zdrową dietę.
Istnieje wiele produktów spożywczych, które są bogate w jod. Należą do nich m.in.:
- owoce morza i ryby – to jedne z najlepszych źródeł jodu. Szczególnie dużo tego minerału zawierają dorsz, tuńczyk i małże;
- jaja – zwłaszcza żółtko, są dość bogatym źródłem jodu. Dodatkowo jaja dostarczają też wiele innych ważnych składników odżywczych;
- mleko i produkty mleczne – mleko, jogurty, sery są dobrym źródłem jodu, zwłaszcza jeśli pochodzą od krów karmionych paszami zawierającymi jod;
- jodowana sól – jest jednym z najłatwiejszych sposobów na zwiększenie spożycia jodu. Ważne jest jednak, aby nie przekraczać zalecanych dawek soli, które mogą prowadzić do problemów z ciśnieniem krwi;
- algi morskie – są niezwykle bogate w jod. Trzeba jednak uważać, ponieważ niektóre gatunki, takie jak kelp, mogą zawierać go tak dużo, że mogą prowadzić do nadmiaru jodu.
Pamiętaj, że choć jod jest niezbędny dla naszego zdrowia, jego nadmiar może prowadzić do różnych problemów, w tym do zaburzeń pracy tarczycy.
Rola selenu w diecie
Selen jest jednym z niezbędnych mikroelementów, które powinny być obecne w naszej codziennej diecie. Według National Institutes of Health (NIH), zdrowy dorosły człowiek powinien spożywać około 55 mikrogramów selenu dziennie.
Niedobór selenu może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby tarczycy, problemy z układem odpornościowym, a nawet choroby serca.
Produkty bogate w selen
Najzdrowszym sposobem dostarczanie selenu do organizmu jest zbilansowana dieta. Produkty spożywcze szczególnie bogate w selen, to:
- orzechy brazylijskie – są jednym z najbogatszych źródeł selenu. Już kilka orzechów dziennie zapewnia pełne dzienne zapotrzebowanie na ten mikroelement. Trzeba jednak pamiętać, że nadmiar selenu może być szkodliwy;
- ryby i owoce morza – takie jak tuńczyk, łosoś, ostrygi i krewetki, są znakomitym źródłem selenu;
- mięso i drób – kurczak, indyk, wołowina i wieprzowina to również dobre źródła selenu;
- jaja – podobnie jak w przypadku jodu, jaja są dobrą opcją dla osób szukających źródła selenu w diecie;
- ziarna i produkty pełnoziarniste – takie jak brązowy ryż, nasiona słonecznika czy chleb pełnoziarnisty są dobre dla osób, które preferują źródła selenu pochodzenia roślinnego.
Pamiętaj, że choć selen jest niezbędny dla zdrowia, jego nadmiar może prowadzić do problemów, w tym do choroby o nazwie selenoza.
Choć jod i selen są niezbędne dla zdrowia, ich nadmiar, tak samo jak niedobór, może prowadzić do problemów zdrowotnych. Dlatego zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed wprowadzeniem jakichkolwiek znaczących zmian w diecie, lub przed rozpoczęciem suplementacji.
