Jak wygląda atak borderline?

Zaburzenie osobowości typu borderline (BPD) to choroba, która wpływa na myślenie i odczuwanie osoby, prowadząc do poważnych problemów w jej codziennym życiu. Charakteryzuje się silnymi emocjami, niestabilnym poczuciem siebie i trudnościami w relacjach z innymi. Ataki borderline, które są charakterystyczne dla tego zaburzenia, mogą być trudne do opanowania zarówno dla samej osoby cierpiącej, jak i dla jej najbliższych. Dowiedz się, jak przebiega atak borderline i jak sobie z nim radzić.

Co to jest zaburzenie borderline?

Zaburzenie osobowości typu borderline (BPD) jest poważnym stanem zdrowia psychicznego, który wpływa na sposób, w jaki osoba myśli i czuje o sobie i innych, co może prowadzić do poważnych problemów w codziennym życiu. Zaburzenie to charakteryzuje się intensywnymi emocjami, nieustabilizowanym poczuciem siebie i problemami w relacjach interpersonalnych. Osoby z BPD często walczą z poczuciem samotności, pustki, strachu przed odrzuceniem czy porzuceniem, co często prowadzi do niestabilności emocjonalnej i trudności w utrzymaniu zdrowych relacji.

Historia i definicja zaburzenia borderline

Termin „borderline" został użyty po raz pierwszy w kontekście psychiatrii przez amerykańskiego psychoanalityka Adolfa Sterna w 1938 roku. Określenie to zostało wybrane, ponieważ Stern zauważył, że jego pacjenci wydawali się funkcjonować na granicy między neurozą a psychozą – stąd nazwa „borderline", która dosłownie oznacza „na granicy".

Zaburzenie osobowości typu borderline jest teraz oficjalnie uznane przez Międzynarodową Klasyfikację Chorób (ICD-10) oraz przez Amerykański Psychiatriczny Podręcznik Diagnostyczny i Statystyczny (DSM-5) jako specyficzne zaburzenie osobowości. Charakteryzuje się ono ciągłym wzorcem niestabilności w relacjach interpersonalnych, obrazie siebie, emocjach, i impulsywności.

Epidemiologia zaburzenia borderline

Estymuje się, że BPD dotyka około 1,6% populacji ogólnej, ale liczba ta może wynosić nawet do 5,9% w niektórych badaniach. Zaburzenie to jest najczęściej diagnozowane u młodych dorosłych, a także znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. W populacji osób hospitalizowanych z powodu problemów ze zdrowiem psychicznym odsetek osób z BPD może wynosić nawet 20%.

Przyczyny zaburzenia borderline

Zaburzenie osobowości typu borderline ma złożoną etiologię, której nie można przypisać jednemu konkretnemu czynnikowi. Obecne teorie sugerują, że BPD może wynikać z kombinacji czynników genetycznych, neurobiologicznych, środowiskowych i psychologicznych.

• Na poziomie genetycznym, badania sugerują, że osoby z BPD mogą mieć pewne geny, które je predysponują do rozwoju zaburzenia. Sugeruje to, że BPD może być dziedziczne, chociaż nie każda osoba z genami ryzyka rozwinie to zaburzenie.
• Neurobiologicznie, osoby z BPD mogą mieć nieprawidłowości w strukturze i funkcjonowaniu mózgu, zwłaszcza w obszarach odpowiedzialnych za regulację emocji i kontroli impulsów. Chociaż te zmiany neurobiologiczne mogą odgrywać rolę w BPD, nie są one wystarczająco specyficzne, aby stanowić ostateczny test diagnostyczny dla tego zaburzenia.
• Środowisko, w którym osoba dorasta, również odgrywa kluczową rolę w rozwoju BPD. Negatywne doświadczenia z dzieciństwa, takie jak zaniedbanie, przemoc domowa, nadużycia emocjonalne, fizyczne lub seksualne, są często zgłaszane przez osoby z BPD.
• Czynnik psychologiczny wskazuje na możliwość, że osoby z BPD mogą mieć trudności z radzeniem sobie ze stresem, co prowadzi do niestabilności emocjonalnej i impulsywności charakterystycznej dla tego zaburzenia.

Wszystkie te czynniki – genetyczne, neurobiologiczne, środowiskowe i psychologiczne współdziałają, tworząc złożony obraz przyczyn zaburzenia borderline.

Objawy ataku borderline

Osoby cierpiące na zaburzenie osobowości typu borderline (BPD) mogą doświadczać intensywnych epizodów emocjonalnych, które mogą być trudne do przewidzenia i opanowania. Te epizody, często nazywane „atakami borderline", mogą przybierać różne formy i manifestować się przez różne objawy.

1. Zmienność nastroju. Jedną z kluczowych cech BPD jest ekstremalna zmienność nastroju. Osoby z BPD mogą doświadczać gwałtownych zmian nastroju, które mogą trwać od kilku godzin do kilku dni. Te nagłe wahania nastroju mogą obejmować przejścia od intensywnych uczuć szczęścia do intensywnych uczuć smutku lub złości, często bez widocznego powodu. Ta zmienność nastroju może prowadzić do nieprzewidywalności i niestabilności w codziennym życiu, które mogą być trudne do zarządzania zarówno dla osób z BPD, jak i dla osób z ich otoczenia.
2. Autodestrukcyjne zachowania. Osoby z BPD mogą wykazywać impulsywne, ryzykowne lub szkodliwe zachowania. Mogą to być zachowania takie jak nadużywanie alkoholu czy narkotyków, hazard, niebezpieczne zachowania seksualne, samookaleczanie czy myśli samobójcze. Wiele z tych zachowań jest wynikiem prób radzenia sobie z intensywnymi emocjami lub pustką, które są częstymi doświadczeniami osób z BPD.
3. Problemy z tożsamością i obrazem siebie. Osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline mogą mieć problemy z poczuciem tożsamości, obrazem siebie i samooceną. Mogą doświadczać silnych uczuć niepewności co do tego, kim są, jakie mają wartości i cele, a także jak są postrzegane przez innych. W rezultacie mogą mieć tendencję do silnego opierania się na innych do potwierdzenia swojej wartości i tożsamości. Te problemy z tożsamością i obrazem siebie mogą prowadzić do niestabilności w relacjach, gdyż osoby z BPD mogą mieć trudności z utrzymaniem zdrowych i stabilnych relacji z innymi ze względu na swoje niepewności i lęki dotyczące odrzucenia i porzucenia.

Wpływ ataku borderline na relacje

Ataki borderline, czyli intensywne epizody emocjonalne, mogą mieć znaczący wpływ na relacje osoby z BPD. Niestabilność emocjonalna, autodestrukcyjne zachowania oraz problemy z tożsamością i obrazem siebie są wszystkimi składnikami, które mogą utrudniać budowanie i utrzymanie zdrowych relacji.

• Niestabilność emocjonalna i relacje – intensywne i często zmienne emocje mogą powodować, że osoba z BPD ma trudności w nawiązywaniu i utrzymaniu długotrwałych, stabilnych relacji. Przejścia między intensywnym afektem, takim jak złość, a intensywnym cierpieniem mogą powodować, że inni ludzie mogą czuć się zdezorientowani lub przestraszeni. Osoby z BPD mogą również mieć tendencję do idealizowania innych, a następnie deprecjonowania ich, co może prowadzić do konfliktów i nieporozumień.
• Autodestrukcyjne zachowania i ich wpływ na relacje – autodestrukcyjne zachowania, takie jak samookaleczenie, nadużywanie substancji lub ryzykowne zachowania seksualne, mogą mieć poważny wpływ na relacje. Te zachowania mogą wywołać u innych lęk, frustrację lub złość. Mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, które dodatkowo obciążają relacje.
• Problemy z tożsamością, obrazem siebie i relacje – kwestie związane z tożsamością i obrazem siebie mogą skomplikować relacje osób z BPD. Niepewność co do własnej tożsamości może prowadzić do tego, że osoba z BPD opiera się na innych, aby określić, kim jest i jaką ma wartość. To może prowadzić do niezdrowych wzorców zależności. Ponadto, osoby z BPD mogą mieć skłonność do percepcji innych w ekstremalnie dobrych lub złych kategoriach, co może prowadzić do konfliktów i nieporozumień.

Metody radzenia sobie z atakiem borderline

Nawet jeżeli ataki borderline mogą być intensywne i trudne do opanowania, istnieją strategie radzenia sobie, które mogą pomóc osobom z BPD, a także ich bliskim, w zarządzaniu tymi epizodami.

• Terapie behawioralne i psychoterapia – terapie behawioralne, takie jak terapia dialektyczno-behawioralna (DBT), są jednymi z najbardziej skutecznych form terapii dla osób z BPD. DBT skupia się na nauczaniu umiejętności radzenia sobie z intensywnymi emocjami, poprawy świadomości siebie i redukcji autodestrukcyjnych zachowań. Jest to terapia dowodowo oparta, co oznacza, że badania wykazały jej skuteczność.
• Leki – chociaż nie ma specyficznych leków dla BPD, niektóre leki, takie jak stabilizatory nastroju, leki przeciwdepresyjne lub leki przeciwlękowe, mogą pomóc w zarządzaniu niektórymi objawami BPD, w tym intensywnymi emocjami i impulsywnością.
• Wsparcie i samoopieka – wsparcie od bliskich oraz profesjonalistów zdrowia psychicznego może być kluczowe dla osób z BPD. Zrozumienie i akceptacja ze strony bliskich może przynieść ulgę osobom z BPD. Samoopieka, taka jak regularne ćwiczenia, zdrowa dieta, regularny sen i techniki relaksacyjne, także może pomóc w zarządzaniu objawami BPD.
• Grupy wsparcia – grupy wsparcia, zarówno na żywo, jak i online, mogą być również pomocne dla osób z BPD. Umożliwiają one osobom z BPD dzielenie się doświadczeniami i strategiami radzenia sobie, a także poczucie, że nie są same z tymi wyzwaniami.

Pamiętaj, że każda osoba jest inna, a co działa dla jednej osoby, może nie działać dla innej. Ważne jest, aby szukać pomocy od profesjonalistów zdrowia psychicznego, którzy mogą dostosować plan leczenia do indywidualnych potrzeb osoby z BPD.

Zaburzenie osobowości typu borderline to kompleksowe zaburzenie, które charakteryzuje się intensywnymi emocjami, niestabilnym poczuciem siebie i problemami w relacjach interpersonalnych. Ataki borderline mogą przybierać różne formy, w tym gwałtowne zmiany nastroju, impulsywne i autodestrukcyjne zachowania, a także problemy z tożsamością i obrazem siebie. Te ataki mogą mieć poważny wpływ na relacje i codzienne funkcjonowanie osoby z BPD.

Jednakże, pomimo trudności, które niesie ze sobą BPD, istnieją strategie radzenia sobie i formy terapii, które mogą pomóc osobom z tym zaburzeniem. Wśród nich należy wymienić terapie behawioralne, leki, wsparcie od bliskich, samoopiekę oraz grupy wsparcia. Ważne jest, aby pamiętać, że pomoc profesjonalistów zdrowia psychicznego jest kluczowa dla osób z BPD oraz że istnieje nadzieja na poprawę funkcjonowania i jakości życia osób z tym zaburzeniem.