Systematyczna aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na zdrowie oraz pomaga zapobiegać rozwojowi wielu chorób lub go opóźniać, dlatego coraz więcej osób stara się uprawiać sport przynajmniej w formie rekreacyjnej. Niestety nie wszyscy potrafią dostosować kondycję i umiejętności do podejmowanych aktywności, co staje się przyczyną wielu urazów, w tym m.in. nadgarstka (1). Wystarczy niefortunnie podeprzeć się dłonią podczas upadku, by doszło do jego uszkodzenia. Do urazów nadgarstka dochodzi często także na skutek uderzenia. Problemem są też przeciążenia i stłuczenia, na które narażeni są zarówno dorośli, jak i dzieci.
Wydawać by się mogło, że zbity nadgarstek to błahy uraz, niewymagający leczenia. W rzeczywistości jednak leczenie jest konieczne, ponieważ zbagatelizowanie kontuzji może prowadzić do znacznie poważniejszych dolegliwości, jak choćby zespołu cieśni nadgarstka. Ból nadgarstka, obrzęk, uczucie ciepła w stłuczonym miejscu, siniaki i krwiaki – jak radzić sobie z objawami występującymi po urazach nadgarstka? Poznaj sprawdzone sposoby!
Jak leczyć najczęstsze urazy nadgarstka?
Jeśli podczas uprawiania sportu dojdzie do urazu nadgarstka, przez który wystąpią ból i obrzęk oraz inne niepożądane objawy jak opuchlizna, siniak czy ograniczenie ruchomości, można zastosować domowe metody leczenia. Leczenie zachowawcze w takiej sytuacji obejmuje (1):
- Ochrona – w najbliższych dniach należy oszczędzać uszkodzone partie ciała, aby nie doszło do pogłębienia urazu. Nie powinno się więc wykonywać ruchów nadgarstka, które mogłyby go dodatkowo nadwyrężyć. W celu odciążenia uszkodzonych tkanek zastosować można unieruchomienie nadgarstka, w postaci specjalnej opaski, ortezy czy stabilizatora. Zapewni to usztywnienie nadgarstka i pozwoli zapobiec dalszym uszkodzeniom.
- Odpoczynek – przez okres minimum 24–48 godzin od urazu należy odciążać i oszczędzać nie tylko sam nadgarstek, ale najlepiej całą rękę. Trzeba unikać aktywności, które mogłyby prowadzić do nasilenia objawów. Dozwolona jest jedynie ruchomość do progu bólowego.
- Chłodzenie – na bolesne miejsce można przykładać zimne okłady przygotowane z wykorzystaniem specjalnego kompresu, zmoczonego w wodzie ręcznika czy kostek lodu zawiniętych w ściereczkę. Okłady powinno się stosować przez ok. 10 minut co 2–3 godziny.
- Przyjmowanie leków – w przypadku silnych dolegliwości bólowych zastosować można lek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, który działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, np. diky spray. To aerozol na skórę przeznaczony do miejscowego, objawowego leczenia bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego.
- Ucisk – w przypadku obrzęku zalecane jest zastosowanie umiarkowanego ucisku. W tym celu na nadgarstek założyć można specjalną opaskę uciskową lub zwykły bandaż. Należy jednak pamiętać, że ucisk nie może być zbyt mocny.
- Rehabilitacja – jeśli po ustąpieniu bólu nie odzyska się pełnej sprawności, a wykonywanie podstawowych ruchów w nadgarstku nie będzie możliwe, warto udać się do fizjoterapeuty i rozpocząć rehabilitację. Specjalista z pewnością pokaże również ćwiczenia, które będzie można wykonywać samodzielnie w domu.
Pamiętajmy, że objawy złamania kości czy zwichnięcia nadgarstka są wskazaniem do odbycia konsultacji lekarskiej i nie można ograniczać sie wyłącznie do samodzielnego leczenia w domu.
Uraz nadgarstka – kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?
Z wieloma kontuzjami nadgarstka, jak choćby przeciążeniem czy potłuczeniem, w większości przypadków można radzić sobie domowymi sposobami. Są jednak urazy, które muszą być skonsultowane z lekarzem, najlepiej ortopedą. Należą do nich m.in. skręcenie nadgarstka i złamanie nadgarstka. Jeśli chodzi o złamanie, dotyczy to zarówno złamania kości łódeczkowatej, jak i złamania Collesa czy Smitha. Niezwłocznie do lekarza trzeba się udać wtedy, gdy nastąpi zwichnięcie nadgarstka, ponieważ być może trzeba będzie wykonać nastawienie. Ponadto porady lekarskiej należy zasięgnąć w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie uszkodzenia więzadeł, nerwów lub ścięgna (1).
Wskazaniem do odbycia konsultacji lekarskiej są przede wszystkim objawy takie jak silny ból w nadgarstku i obrzęk nieustępujący pomimo zastosowanego leczenia, drętwienie, parastezje, znaczne ograniczenie ruchomości nadgarstka czy niemożność wykonywania codziennych czynności. Lekarz skupi się na szukaniu przyczyny bólu nadgarstka. W tym celu skieruje pacjenta na specjalistyczne badania takie jak prześwietlenie RTG, tomografię komputerową (TK) czy rezonans magnetyczny (MRI), które pozwolą postawić diagnozę i wdrożyć odpowiednie leczenie. Jeśli uszkodzenie tkanek miękkich będzie niewielkie, uraz nadgarstka zostanie uznany za powierzchowny i wdrożone zostanie leczenie zachowawcze. W przypadku rozległych uszkodzeń konieczne może okazać się leczenie operacyjne.
Bibliografia:
1. Łęgosz P., Sarzyńska S., Małdyk P., Podstawowe zasady postępowania w leczeniu zachowawczym urazów związanych z rekreacyjnym uprawianiem sportu, Z praktyki ortopedy, NR 15, 2019.1
