Czy myśl o lataniu sprawia, że czujesz niepokój lub nawet panikę? Nie jesteś sam. Strach przed lataniem, znany również jako awiofobia, dotyka wielu osób na całym świecie. Zrozumienie przyczyn tego strachu, jak również poznawanie technik radzenia sobie z nim, mogą być kluczowe w drodze do przezwyciężenia lęku. Ten artykuł jest przewodnikiem, który pomoże Ci zrozumieć strach przed lataniem i da ci narzędzia, którymi będziesz mógł z nim walczyć. Zapraszamy do lektury!
Strach przed lataniem – czym jest?
Strach przed lataniem (awiofobia) to lęk wywołany myślą lub doświadczeniem lotu. Chociaż lotnictwo stało się powszechnym środkiem transportu, awiofobia jest dość częsta i może znacząco wpływać na życie tych, którzy na nią cierpią. Lęk ten może być tak intensywny, że niektóre osoby rezygnują z lotów całkowicie, rezygnując tym samym z podróży, które wymagają latania.
Jakie są objawy strachu przed lataniem?
Symptomy strachu przed lataniem mogą być bardzo różne, ale zazwyczaj obejmują:
- silne napięcie,
- niepokój,
- pocenie się,
- zawroty głowy,
- nudności,
- przyspieszone tętno,
- atak paniki.
Objawy te mogą pojawić się już na kilka dni przed lotem, a niekiedy nawet na samą myśl o lataniu.
Dlaczego ludzie boją się latać?
Przyczyny strachu przed lataniem są różne i zależą od indywidualnych doświadczeń oraz sytuacji danej osoby. Niektórzy ludzie boją się latać, ponieważ wcześniej mieli traumatyczne doświadczenia związane z lataniem, takie jak silne turbulencje podczas lotu lub awaryjne lądowanie. Inni mogą odczuwać strach przed wysokością (akrofobia) lub klaustrofobię, co oznacza lęk przed zamkniętymi przestrzeniami, a samolot łączy w sobie obie te sytuacje.
Niektóre osoby mogą odczuwać lęk przed utratą kontroli. W samolocie muszą one zaufać pilotowi i załodze, co może być trudne dla osób, które preferują mieć pełną kontrolę nad swoim otoczeniem. Na koniec, nie można zignorować wpływu medialnych doniesień o katastrofach lotniczych. Pomimo tego, że statystycznie latanie jest jednym z najbezpieczniejszych środków transportu, takie historie mogą nasilać strach przed lataniem.
Jak przezwyciężyć strach przed lataniem?
Pierwszym krokiem w przezwyciężeniu strachu przed lataniem jest edukacja na temat bezpieczeństwa lotnictwa. Statystyki pokazują, że latanie jest jednym z najbezpieczniejszych środków transportu. Zgodnie z danymi Narodowego Biura Bezpieczeństwa Transportu, prawdopodobieństwo śmiertelnego wypadku podczas lotu komercyjnego wynosi 1 na 5 milionów. W porównaniu, prawdopodobieństwo śmiertelnego wypadku samochodowego wynosi 1 na 5000. Zrozumienie tych statystyk może pomóc zmniejszyć lęk przed lataniem.
Kolejnym krokiem jest zrozumienie, co się dzieje podczas lotu. Lot samolotem dzieli się na trzy główne etapy: start, lot i lądowanie. Każdy z tych etapów może wiązać się z różnymi dźwiękami, ruchami i doświadczeniami, które mogą wydawać się niepokojące, jeśli nie są dobrze zrozumiane. Turbulencje są częstą przyczyną lęku podczas lotu, ale są one normalną częścią doświadczenia lotniczego. Są one spowodowane różnicami w gęstości powietrza i są zazwyczaj nieszkodliwe, choć mogą powodować niewygodę. Pilot i załoga są dobrze przeszkoleni, aby radzić sobie z turbulencjami, a samoloty są zaprojektowane tak, aby wytrzymać nawet silne turbulencje.
Jak się przygotować do lotu?
Odpowiednie przygotowanie do lotu może pomóc zmniejszyć lęk. Zacznij od planowania podróży i pakowania z wyprzedzeniem, co pozwoli uniknąć stresu związanego z ostatnią chwilą. Upewnij się, że wszystkie potrzebne dokumenty są gotowe i łatwo dostępne.
Przyjście na lotnisko z wyprzedzeniem daje więcej czasu na odprawę, kontrolę bezpieczeństwa i znalezienie bramki. To może pomóc uniknąć stresu związanego z pośpiechem i obawą o spóźnienie na lot. Pamiętaj, że lepiej jest czekać na lotnisku, niż biec do bramki z bagażem w ręku.
Techniki radzenia sobie ze strachem
Jednym z najważniejszych narzędzi, które można zastosować do przezwyciężenia strachu przed lataniem, są techniki relaksacyjne. Głębokie oddychanie, medytacja oraz wizualizacje są technikami, które pomagają uspokoić umysł i ciało, redukując tym samym objawy lęku. Głębokie oddychanie polega na spowolnieniu i pogłębieniu oddechu, co pomaga uspokoić układ nerwowy i zmniejszyć napięcie. Medytacja, z drugiej strony, skupia się na skoncentrowaniu uwagi, co pomaga odciąć się od niepokojących myśli. Wizualizacja to technika, w której wyobrażasz sobie, że jesteś w spokojnym i bezpiecznym miejscu, co może pomóc złagodzić strach.
Pozycja ciała podczas lotu może wpływać na nasz poziom stresu. Wygodna pozycja może pomóc w relaksacji i złagodzeniu lęku. Niekiedy po prostu zamknięcie oczu, odchylenie fotela i spokojne oddychanie może przynieść ulgę. Niektórzy podróżni korzystają także z pozycji embrionalnej (siedzenie ze skulonymi kolanami), która może przynieść uczucie bezpieczeństwa.
Różne formy rozrywki dostępne podczas lotu mogą odwrócić uwagę od lęku. Obejmują one oglądanie filmów, słuchanie muzyki, czytanie książki, grę w gry na urządzeniu mobilnym, a nawet prace związane z hobby, takie jak robienie na drutach czy rysowanie. Wybór odpowiedniej formy rozrywki może pomóc Ci skupić się na czymś innym, zamiast na strachu przed lataniem. Pamiętaj, aby zaplanować rozrywki przed wylotem.
Strach przed lataniem – kiedy szukać pomocy?
Kiedy strach przed lataniem staje się tak poważny, że zaczyna utrudniać podróżowanie lub codzienne funkcjonowanie, może to być sygnał, że czas szukać profesjonalnej pomocy. Jeżeli doświadczasz silnego lęku lub paniki na myśl o lataniu, jeżeli rezygnujesz z podróży lub ważnych możliwości ze względu na strach przed lataniem, to może być właściwy moment na zasięgnięcie profesjonalnej porady.
Istnieje wiele opcji terapeutycznych dostępnych dla osób cierpiących na strach przed lataniem.
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest jednym z najskuteczniejszych podejść. CBT skupia się na zmianie negatywnych myśli i przekonań związanych z lataniem, które mogą prowadzić do lęku.
- Hipnoterapia – używa stanu głębokiego relaksu, aby pomóc zmienić postawy i reakcje na latanie.
- Terapia ekspozycyjna – polega na stopniowym i kontrolowanym wystawianiu osoby na sytuacje związane z lataniem, aby zmniejszyć reakcję lękową.
W niektórych przypadkach farmakoterapia może być rozważana jako dodatek do terapii psychologicznej. Leki takie jak benzodiazepiny mogą być czasem przepisywane na krótki okres, aby pomóc zarządzać lękiem podczas rzeczywistego lotu. Ważne jednak, aby pamiętać, że takie leki powinny być stosowane tylko pod ścisłym nadzorem lekarza i nie są rozwiązaniem długoterminowym. Przed zastosowaniem jakiejkolwiek farmakoterapii, konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Pokonanie strachu przed lataniem może wydawać się trudne, ale z odpowiednimi narzędziami i wsparciem, jest to zdecydowanie możliwe. Pamiętaj, że edukacja i przygotowanie są kluczowe. Poznanie technik relaksacji oraz korzystanie z różnych form rozrywki podczas lotu mogą pomóc Ci radzić sobie ze stresem. Pamiętaj, że nie jesteś sam ze swoim strachem – istnieje wiele metod oraz ludzi, którzy mogą Ci pomóc!
Źródła:
- Oakes, M., & Bor, R. (2010). The psychology of fear of flying (part I): A critical evaluation of current perspectives on the nature, prevalence and etiology of fear of flying. Travel Medicine and Infectious Disease, 8(6), 327-338.
- Van Gerwen, L. J., Spinhoven, P., Van Dyck, R., & Diekstra, R. F. (1999). Construction and psychometric characteristics of two self-report questionnaires for the assessment of fear of flying. Psychological Assessment, 11(2), 146-158.
- Bor, R., Eriksen, C., Oakes, M., & Scragg, P. (2011). Pilot study to evaluate a cognitive-behavioural health workshop for overcoming fear of flying. Journal of Travel Medicine, 18(6), 408-412.
- Siegmund, A., & Kothgassner, O. D. (2018). From in vivo to in virtuo: How to overcome real-life exposure in flight phobia? Journal of Anxiety Disorders, 57, 41-52.
