Czy zauważyłeś, że po krótkiej drzemce czujesz się bardziej skoncentrowany, pełen energii i gotowy do pokonania wyzwań dnia? To nie jest przypadek. Drzemka, choć niepozorna, ma moc wpływania na nasze zdrowie i samopoczucie. W jaki sposób? Podpowiadamy.
Czym jest drzemka?
Drzemka to krótki okres snu, na który pozwalamy sobie zazwyczaj w ciągu dnia. Na całym świecie ludzie praktykują drzemki jako sposób na złagodzenie zmęczenia, poprawę nastroju i zwiększenie wydajności. Średnia drzemka może trwać od 10 do 30 minut, choć czas ten może się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i celów.
Rodzaje drzemek
Pod względem struktury, drzemki można podzielić na trzy główne rodzaje: planowane, nagłe i drzemki naprawcze.
- Drzemki planowane, znane również jako drzemki profilaktyczne, odbywają się przed faktycznym uczuciem senności. Mogą one być szczególnie użyteczne dla osób pracujących w nocy lub przygotowujących się do długiego okresu czuwania.
- Nagłe drzemki zdarzają się, gdy człowiek nagle odczuwa intensywne uczucie zmęczenia. Ten typ drzemki jest często doświadczany przez osoby cierpiące na niewystarczającą ilość snu.
- Drzemki naprawcze są stosowane, gdy pragniemy nadrobić zaległy sen z poprzednich nocy.
Dlaczego ludzie drzemią?
Istnieje wiele powodów, dla których ludzie decydują się na drzemkę. Drzemka służy przede wszystkim do złagodzenia uczucia zmęczenia i odnowienia energii. Badania pokazują, że krótki sen w ciągu dnia może poprawić nastrój, zwiększyć koncentrację, kreatywność i wydajność.
Inni mogą drzemać, aby zrekompensować brak snu z poprzednich nocy, zwłaszcza jeśli prowadzą nieregularny styl życia lub pracują w godzinach nocnych. W niektórych kulturach drzemki są również ważną częścią codziennych rytuałów i są uważane za istotny element zdrowego trybu życia.
Korzyści zdrowotne drzemki
Choć drzemka może wydawać się prostą przerwą w ciągu dnia, wielokrotnie dowiedziono, że wpływa dobroczynnie na zdrowie – zarówno psychiczne, jak i fizyczne.
- Stres i zmęczenie wpływają destrukcyjnie na nasze zdrowie psychiczne. Badania pokazują, że drzemka może pomóc złagodzić stres i poprawić nastrój, czyniąc nas bardziej zrelaksowanymi i optymistycznymi. Co więcej, krótki sen w ciągu dnia może również pomóc w walce z negatywnymi emocjami i zwiększyć poziom empatii, co jest korzystne dla zdrowia psychicznego.
- Zdrowie fizyczne jest innym obszarem, na który drzemka ma znaczący wpływ. Krótki sen w ciągu dnia może pomóc wzmocnić układ odpornościowy, co jest ważne dla naszego zdrowia, zwłaszcza w czasach grypy i przeziębień. Drzemki mogą również wpływać na zdrowie serca. Badania wskazują, że regularne drzemki mogą pomóc zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób serca poprzez obniżenie poziomu stresu i ciśnienia krwi. Co więcej, drzemka może pomóc zwiększyć poziom energii, dając nam więcej wigoru do wykonywania codziennych czynności.
- Badania sugerują, że drzemka może poprawić również nasze funkcje poznawcze, takie jak pamięć, skupienie, kreatywność i efektywność pracy. Drzemka może poprawić pamięć operacyjną, która jest ważna dla uczenia się i zrozumienia skomplikowanych koncepcji. Może również zwiększyć kreatywność, poprawiając naszą zdolność do rozwiązywania problemów i generowania nowych pomysłów.
- Wpływ drzemki na skupienie jest również znaczący – pomaga zregenerować mózg, ułatwiając skupienie i koncentracji. Może być to szczególnie korzystne dla osób, które pracują w ciągu dnia i potrzebują dodatkowego zastrzyku energii, aby utrzymać produktywność.
Negatywne skutki drzemki
Drzemka, chociaż korzystna pod wieloma względami, nie jest pozbawiona potencjalnych zagrożeń i negatywnych skutków.
- Drzemka może wpływać negatywnie na nasz rytm dobowy i jakość nocnego snu. Osoby, które drzemią późno w ciągu dnia lub przez długi czas, mogą odczuwać trudności z zasypianiem w nocy. To z kolei może prowadzić do zaburzeń snu, takich jak bezsenność. W skrajnych przypadkach częste i długie drzemki mogą prowadzić do zaburzeń rytmu dobowego, w których nasz biologiczny zegar jest dezorientowany, co skutkuje zmianą normalnego cyklu snu i czuwania.
- Częste, długotrwałe drzemki mogą być oznaką problemów zdrowotnych. Mogą być np. oznaką niewystarczającej ilości snu w nocy, co może wynikać z bezsenności lub innych poważnych zaburzeń snu.
- Badania wykazują, że osoby, które często drzemią przez dłuższy czas, mogą być narażone na ryzyko rozwoju chorób serca i innych problemów zdrowotnych. Właśnie dlatego, konieczne jest monitorowanie częstotliwości i czasu trwania drzemek.
Zdrowa drzemka – czyli jaka?
Wiele badań sugeruje, że optymalny czas na drzemkę to około 20-30 minut. Taki krótki sen pozwala cieszyć się korzyściami z drzemki, takimi jak poprawa nastroju, wzrost energii i lepsza koncentracja, bez ryzyka na nocny wypoczynek. Najlepszym czasem na drzemkę jest wczesne popołudnie, około 2-3 godziny po obiedzie.
Środowisko, w którym drzemiesz, może wpływać na jakość twojej drzemki. Najważniejsze jest zapewnienie sobie cichego, ciemnego i komfortowego miejsca do drzemki. Może to być łóżko, kanapa, a nawet fotel – pod warunkiem że jest Ci wygodne. Warto rozważyć również użycie dodatkowych akcesoriów, takich jak maska na oczy czy maszyna do białego szumu, która pomoże wyciszyć niepożądane dźwięki.
Pamiętaj, że każda osoba jest inna – więc to, co działa na jedną osobę, może nie działać na inną. Eksperymentuj z różnymi technikami i zobacz, co działa dla ciebie najlepiej. Zdrowa drzemka może być sprzymierzeńcem Twojego dobrostanu i zdrowia.
Źródła:
- Mednick, S. C., Nakayama, K., & Stickgold, R. (2003). Sleep-dependent learning: a nap is as good as a night. Nature neuroscience, 6(7), 697-698.
- Lovato, N., & Lack, L. (2010). The effects of napping on cognitive functioning. Progress in brain research, 185, 155-166.
- Dhand, R., & Sohal, H. (2006). Good sleep, bad sleep! The role of daytime naps in healthy adults. Current opinion in pulmonary medicine, 12(6), 379-382.
- Faraut, B., Andrillon, T., Vecchierini, M. F., & Leger, D. (2017). Napping: A public health issue. From epidemiological to laboratory studies. Sleep medicine reviews, 35, 85-100.
