Mokry kaszel to najczęstszy objaw chorób układu oddechowego. Choć zwykle jest męczący i brzmi niepokojąco, tak naprawdę jest pozytywny i pożądany, ponieważ ułatwia oczyszczenia dróg oddechowych z zalegającej w nich wydzieliny (1). Dlatego nie powinno się go hamować, a wręcz przeciwnie – stosować sposoby, które upłynnią śluz, ułatwią jego usuwanie i złagodzą kaszel. Dowiedz się, skąd się bierze mokry kaszel i jak z nim skutecznie walczyć.
Kaszel mokry – mechanizm powstania
W błonie śluzowej górnych dróg oddechowych znajdują się zakończenia nerwowe, których podrażnienie powoduje wystąpienie mokrego kaszlu. Podczas kasłania odkrztuszana jest wydzielina, którą fachowo nazywa się plwociną. Odruch kaszlowy jest jednym z podstawowych fizjologicznych mechanizmów ułatwiających oczyszczanie dróg oddechowych, gdy oskrzela produkują większe ilości śluzu niż zwykle (2).
Czy kaszel mokry jest groźny?
Kaszel mokry ogólnie uznaje się za pożądany objaw właśnie dlatego, że ułatwia usuwanie zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny, która nagromadzona w nich staje się pożywką dla bakterii. Jeśli doszłoby do niekontrolowanego namnażania patogenów, mogłoby doprowadzić to do nadkażenia bakteryjnego. Przy dużej ilości plwociny istnieje także ryzyko zablokowania oskrzeli i zaburzenia prawidłowej wentylacji pęcherzyków płucnych.
Kaszel mokry a wygląd plwociny
O pochodzeniu kaszlu dużo może powiedzieć wygląd odkrztuszanej plwociny (3):
- ropna plwocina o żółtym lub zielonym zabarwieniu – prawdopodobną przyczyną jest zakażenie zatok przynosowych, oskrzeli lub płuc,
- przezroczysta i lepka plwocina – jest objawem typowym dla astmy,
- gęsta i lepka, biaława plwocina śluzowa występująca w godzinach porannych – charakterystyczna dla chorób takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli i POChP,
- odkrztuszanie dużych ilości ropnej plwociny (nawet pół szklanki) – wskazuje na rozstrzenie oskrzeli,
- grudki i czopy w plwocinie – są zauważalne w przebiegu mukowiscydozy i grzybicy dróg oddechowych,
- krwista plwocina – możliwe przyczyny jej wystąpienia to bakteryjne zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, rozstrzenie oskrzeli, gruźlica lub rak płuca.
Pamiętajmy jednak, że powyższe informacje mają charakter jedynie orientacyjny i nie można się nimi w żaden sposób sugerować. Kaszel mokry, szczególnie ten o przewlekłym charakterze, zawsze warto skonsultować z lekarzem (3).
Kaszel mokry – domowe sposoby
Jeżeli chodzi o to, co na kaszel mokry najlepiej się sprawdzi, to w jego przebiegu warto stosować przede wszystkim metody, które ułatwią odkrztuszanie. Na kaszel mokry polecane są takie sposoby jak:
1. Prawidłowe nawodnienie.
Podczas choroby trzeba pamiętać o piciu dużych ilości płynów najlepiej w temperaturze pokojowej i niegazowanych, aby zapewnić organizmowi prawidłowe nawodnienie. Przyczynia się to do rozrzedzania wydzieliny w drogach oddechowych, co ułatwia pozbywanie się jej.
2. Inhalacje.
Inhalacje na kaszel mokry ułatwiają oczyszczanie dróg oddechowych z nagromadzonej w nich wydzieliny. Do przygotowania inhalacji wykorzystać można sól fizjologiczną lub olejek eteryczny.
3. Oklepywanie pleców.
Ten niepozorny zabieg wspomaga odkrztuszanie. W razie problemów z odkrztuszaniem warto więc poprosić kogoś bliskiego o oklepanie pleców przy pomocy dłoni złożonej w łódeczkę.
4. Syrop lub tabletki.
Na kaszel mokry można stosować lek Deflegmin – tabletki lub syrop, które zwiększają wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i poprawiają jego transport, a dzięki temu ułatwiają odkrztuszanie i łagodzą kaszel (4).
5. Leżenie w odpowiedniej pozycji.
Aby sen nie był zakłócany przez ataki kaszlu, wskazane jest spanie z głową uniesioną ponad poziom tułowia. Taką pozycję osiągnąć można przy pomocy wyższej poduszki.
Gdy kaszel mokry zmienia się w suchy, to znak, że leczenie przynosi efekty. Jeśli jednak stopień nasilenia kaszlu się nie zmniejsza albo wręcz narasta, a w dodatku występują inne objawy, jak np. kłucie w klatce piersiowej czy duszności, wskazana jest konsultacja z lekarzem pierwszego kontaktu.
Bibliografia:
-
- Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Krenke K. i in., Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ, Lekarz POZ 4/2016.
- Mastalerz L., Kiedy kaszel jest objawem choroby?, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2012.
- Jankowski M., Kaszel, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017.
- Witryna internetowa: https://deflegmin.pl (dostęp: 2022.05.17.).
Materiał Partnera
