Nie daj się – badaj się!

Profilaktyka to pierwszy krok do tego, by wcześniej wykryć choroby, a co za tym idzie, szybciej zacząć przeciwdziałać, dostosować leczenie i wprowadzić niezbędne środki zaradcze. O istotnym znaczeniu badań profilaktycznych można by napisać potężny esej, jednak zamiast tego chcemy po prostu krzyknąć: nie daj się – badaj się!

Nie daj się – badaj się. O co chodzi?

To krótkie, ale chwytliwe hasło, ma przypominać, że profilaktyka to podstawa tego, by utrzymać zdrowie w ryzach. Wychodzimy z założenia, że lepiej zapobiegać, niż leczyć i ta myśl przyświecała nam podczas tworzenia wpisów z cyklu #NieDajSięBadajSię na naszym Instagramie.

Od razu chcemy wyjaśnić, że profilaktyka nie jest wyłącznie dla osób chorych bądź obciążonych ryzykiem wystąpienia konkretnej choroby (np. genetycznej). Nic bardziej mylnego. Cały zamysł profilaktyki polega na tym, by dzięki wprowadzeniu konkretnych działań oraz rutynowych kontroli i badań potwierdzić swój nienaganny stan zdrowia bądź wykluczyć wszelkie podejrzenia i wątpliwości z nim związane. Nie zawsze jest tak, że badając się, wykryjesz coś niepokojącego. Oby nie, tego wszystkim życzymy!

Kiedy rozpocząć profilaktykę?

Tak naprawdę profilaktyka obejmuje nie tylko wizyty w gabinecie lekarskim. Mówiąc zamiennie o zapobieganiu, można stwierdzić, że profilaktyką jest chociażby dostosowanie ubrania do panujących warunków pogodowych. Profilaktyką może być zatem zadbanie o odpowiednią ilość godzin snu, eliminację czynników stresogennych w naszym życiu czy stawianie na zdrowe i świadome wybory żywieniowe. Natomiast wszystko to, czego nie da się zrobić samodzielnie w domu (np, cytologia, morfologia, kontrola stomatologiczna) można wykonać w odpowiednim gabinecie bądź laboratorium. I to także jest profilaktyka.

W związku z tym można otwarcie stwierdzić, że profilaktykę rozpoczyna się od najmłodszych lat, nabywając intuicyjnych zdolności odczytywania sygnałów, które daje organizm, dostosowując swoje wybory do czynników i okoliczności zewnętrznych oraz nabywając umiejętności rozpoznawania, co jest dla nas dobre, a co może nam zaszkodzić.

Kalendarium badań profilaktycznych

Aby przekaz był jasny i czytelny, wpisy będą podzielone na wiek, a badania pod kątem dedykacji (dla kobiet, mężczyzn i dla obojga). Może się wydawać, że niektóre z proponowanych badań powielają się i faktycznie tak jest, ale dochodzą też nowe. Dlaczego? Wraz z wiekiem zwiększa się potrzeba wykonywania niektórych badań i obserwowania ciała. Trzeba też wziąć poprawkę na to, że proponowane przez nas opcje są podane w oparciu o osobę zdrową, dlatego np. jeśli w młodym wieku zmagasz się z PCOS, oczywiste jest, że tych badań wykonasz więcej i z większą częstotliwością. Najważniejsza jest świadomość i umiejętność odnalezienia się w szumie informacyjnym. I od tego jesteśmy.

Wiek	Kobiety	Mężczyźni	Wszyscy
20-30 lat	– badanie piersi: raz w miesiącu, ok. 10 dnia cyklu (samodzielnie w domu) – badanie ginekologiczne i cytologia: raz w roku – mammografia: raz w roku – USG przezpochwowe: raz na 2 lata	– badanie jąder: raz w miesiącu (samodzielnie w domu) – specjalistyczne badanie jąder (profilaktyka raka jąder): raz w roku – badanie proktologiczne: raz w roku	– kontrola stomatologiczna: raz na pół roku – morfologia, OB: raz w roku – ogólne badanie moczu: raz w roku – kontrola wagi: raz w roku – pomiar ciśnienia tętniczego: raz w roku – USG jamy brzusznej: raz na 3-5 lat
30-40 lat	JAK WYŻEJ	JAK WYŻEJ	JAK WYŻEJ + – stężenie glukozy we krwi: raz w roku – kontrola wzroku u okulisty: raz na 5 lat – kontrola dermatologiczna: w przypadku znamion lub zmian skórnych
40-50 lat	JAK WYŻEJ + – kontrola poziomu hormonów tarczycy: raz w roku	JAK WYŻEJ + – kontrola prostaty za pomocą badania per rectum: raz w roku – prześwietlenie płuc: raz na 2 lata	JAK WYŻEJ + – EKG: raz na 3 lata – badanie densytometryczne (gęstości kości) raz na 10 lat – test na obecność krwi utajonej w kale: raz w roku (profilaktyka nowotworów jelita grubego)
powyżej 50 lat	JAK WYŻEJ + – oznaczenie poziomu hormonów płciowych: raz na kilka lat	JAK WYŻEJ	JAK WYŻEJ + – gastroskopia: raz na 5 lat – kolonoskopia: raz na 5 lat