Podwyższone ciśnienie krwi – kiedy jest powodem do obaw?

Podwyższone ciśnienie krwi, znane również jako hipertensja, jest jednym z największych zagrożeń dla zdrowia na całym świecie. Ale kiedy powinniśmy się martwić? Czy każde podwyższenie ciśnienia krwi powinno być powodem do obaw? Sprawdź, czym jest ciśnienie krwi, jakie są przyczyny i skutki hipertensji. Dowiedz się, jakie są objawy podwyższonego ciśnienia krwi, jak je diagnozować i jak leczyć.

Ciśnienie krwi – czym jest?

Ciśnienie krwi to siła, którą krew wywiera na ścianki tętnic podczas przepływu. Jest mierzone za pomocą dwóch liczb: ciśnienie skurczowe (górna liczba), które odnosi się do siły wywieranej na ścianki tętnic podczas skurczu serca, oraz ciśnienie rozkurczowe (dolna liczba), które odnosi się do siły na ścianki tętnic, gdy serce jest w stanie rozkurczu, pomiędzy uderzeniami. Ciśnienie krwi jest zwykle mierzone w milimetrach słupa rtęci (mm Hg) i normy mogą się różnić w zależności od wieku, płci i ogólnego stanu zdrowia. Powszechnie uważa się, że prawidłowe ciśnienie krwi dla dorosłych wynosi poniżej 120/80 mm Hg.

Rodzaje podwyższonego ciśnienia krwi

Podwyższone ciśnienie krwi może występować w dwóch formach: prehypertensja i hipertensja.

• Prehypertensja "przednadciśnienie tętnicze" – to stan, w którym ciśnienie krwi jest nieco wyższe niż prawidłowe, ale nie na tyle wysokie, aby zdiagnozować hipertensję. To jest sygnał, że ciśnienie krwi może wzrosnąć w przyszłości, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie kroki.
• Hipertensja, znana również jako podwyższone ciśnienie krwi, to stan, w którym ciśnienie krwi jest znacznie wyższe niż prawidłowe. Mówimy o hipertensji, gdy ciśnienie krwi wynosi 130/80 mm Hg lub więcej podczas dwóch różnych pomiarów.

Znaczenie prawidłowego ciśnienia krwi

Utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi jest kluczowe dla utrzymania dobrego zdrowia. Podwyższone ciśnienie krwi może prowadzić do szeregu poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroba serca, udar, choroba nerek, a nawet zawał serca.

Ciśnienie krwi, które jest zbyt wysokie przez długi okres czasu, może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych i narządów, takich jak serce i nerki. Dlatego ważne jest, aby regularnie monitorować ciśnienie krwi, zwłaszcza jeśli jesteś w grupie podwyższonego ryzyka.

Przyczyny podwyższonego ciśnienia krwi

Podwyższone ciśnienie krwi może wynikać z różnych przyczyn, jak:

• nadmiar soli, nadmiar alkoholu, wysoki poziom tłuszczów nasyconych, niedostateczne spożycie owoców i warzyw,
• brak aktywności fizycznej,
• otyłość,
• palenie tytoniu,
• stres, 
• czynniki genetyczne,
• niektóre choroby, takie jak cukrzyca, choroby nerek,
• niektóre zaburzenia hormonalne.

Skutki wysokiego ciśnienia krwi

Nieleczone problemy z ciśnieniem krwi mogą prowadzić do wielu poważnych skutków zdrowotnych. Wysokie ciśnienie krwi może uszkadzać naczynia krwionośne i narządy docelowe, takie jak serce, mózg, oczy i nerki.

Długotrwałe podwyższone ciśnienie krwi może prowadzić do chorób tętnic, co z kolei zwiększa ryzyko udaru mózgu, zawału serca, niewydolności serca, a także do choroby nerek i ślepoty.

Wysokie ciśnienie krwi jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Kiedy ciśnienie krwi jest podwyższone, serce musi pracować ciężej, aby pompować krew do reszty ciała. Z czasem może to prowadzić do uszkodzenia mięśnia sercowego i innych tkanek, co z kolei może prowadzić do choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca, arytmii i innych poważnych problemów zdrowotnych.

Wysokie ciśnienie krwi może również powodować uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu, co zwiększa ryzyko udaru mózgu. Dlatego kontrola ciśnienia krwi jest kluczowa dla utrzymania zdrowia serca i naczyń krwionośnych.

Objawy podwyższonego ciśnienia krwi

Wysokie ciśnienie krwi często określane jest jako „cichy zabójca", ponieważ często nie daje widocznych objawów. Niektóre osoby mogą jednak doświadczyć bólów głowy, duszności, zawrotów głowy, bólów w klatce piersiowej, tętnienia w uszach lub zmian w widzeniu. Jeżeli pojawią się te objawy, konieczne jest natychmiastowe skonsultowanie się z lekarzem.

Podwyższone ciśnienie krwi jest zazwyczaj diagnozowane na podstawie regularnych pomiarów ciśnienia krwi. Te pomiary można przeprowadzić w gabinecie lekarskim, w domu za pomocą ciśnieniomierza lub za pomocą urządzenia do monitorowania ciśnienia krwi przez 24 godziny, zwanego holterem ciśnieniowym.

• Monitorowanie ciśnienia krwi w domu polega na regularnym pomiarze ciśnienia krwi za pomocą domowego ciśnieniomierza. Jest to pomocne dla osób, które mają nadciśnienie lub są narażone na ryzyko jego wystąpienia.
• Badanie holterem ciśnieniowym to metoda, która pozwala na ciągłe monitorowanie ciśnienia krwi przez 24 godziny. Urządzenie to jest noszone przez pacjenta i rejestruje ciśnienie krwi co kilka minut.

Podwyższone ciśnienie krwi – kiedy do lekarza?

Jeżeli zauważasz, że Twoje ciśnienie krwi jest regularnie powyżej normy, powinieneś jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Jeżeli wystąpią jakiekolwiek objawy, takie jak silne bóle głowy, duszności, ból w klatce piersiowej lub problemy z widzeniem, powinna to być sytuacja wymagająca natychmiastowej pomocy medycznej.

Osoby w podeszłym wieku, osoby z chorobami serca, cukrzycą lub chorobami nerek powinny regularnie kontrolować swoje ciśnienie krwi i być w regularnym kontakcie z lekarzem. Regularne badania kontrolne są ważne dla wcześniejszego wykrycia i leczenia hipertensji.

Podwyższone ciśnienie a styl życia

Obniżanie ciśnienia krwi często zaczyna się od wprowadzenia zmian w stylu życia. Sprzyjają temu:

• zdrowa, zrównoważona dieta bogata w owoce, warzywa, białka chude, a uboga w sól i tłuszcze nasycone, 
• regularne ćwiczenia, takie jak chodzenie, pływanie czy jazda na rowerze, 
• utrzymanie zdrowej masy ciała,
• unikanie nadmiernego spożycia alkoholu,
• zaprzestanie palenia tytoniu,
• unikanie stresu,
• regularny sen,

Podwyższone ciśnienie krwi – leczenie

Jeżeli zmiany stylu życia nie są wystarczające do kontrolowania wysokiego ciśnienia krwi, lekarz może zasugerować leki przeciwnadciśnieniowe. Istnieje wiele różnych klas leków przeciwnadciśnieniowych, w tym diuretyki, beta-blokery, inhibitory ACE i blokery kanału wapniowego. Wybór leku zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta, w tym od jego wieku, rasy, stanu zdrowia i innych czynników.

W niektórych przypadkach, gdy ciśnienie krwi jest bardzo wysokie i nie reaguje na leczenie farmakologiczne, mogą być konieczne interwencje medyczne, takie jak operacje czy procedury minimalnie inwazyjne. Pamiętaj, że zarządzanie wysokim ciśnieniem krwi jest procesem długoterminowym, który wymaga regularnej opieki medycznej i częstych kontroli.

Źródła:

1. American Heart Association. (2022). Understanding Blood Pressure Readings. 
2. Mayo Clinic. (2022). High blood pressure (hypertension).
3. National Heart, Lung, and Blood Institute. (2022). High Blood Pressure.
4. World Health Organization. (2022). Hypertension.