Rozwój cywilizacyjny niewątpliwie sprzyja poprawie warunków życia. Komfort ten często nie idzie w parze z zachowaniem zdrowia. Coraz szybsze tempo życia, przewlekły stres, siedzący tryb pracy i wdychanie zanieczyszczonego powietrza to tylko niektóre z aspektów, z którymi mierzymy się na co dzień. W połączeniu z nieracjonalną dietą i znikomą aktywnością fizyczną może to skutkować rozwojem wielu chorób. Sprawdź, dlaczego nadciśnienie tętnicze jest określane mianem choroby cywilizacyjnej i w jaki sposób można zapobiec rozwojowi tego schorzenia.
Choroby cywilizacyjne – zmora XXI wieku
Choroby cywilizacyjne to aktualnie jeden z najpoważniejszych problemów dotykających kraje wysokorozwinięte i szybko rozwijające się. Zjawisko to można zaobserwować również w Polsce.
Co istotne, przyczyną chorób cywilizacyjnych nie są czynniki zakaźne, a uwarunkowania genetyczne odgrywają tu znacznie mniejszą rolę niż styl życia. Do najczęściej występujących chorób społecznych można zaliczyć choroby dietozależne oraz choroby wynikające z oddychania zanieczyszczeniem powietrza. Powikłania tych chorób mogą zwiększać podatność organizmu lub wręcz stanowić podłoże do rozwoju kolejnej choroby, tworząc tzw. błędne koło. Problem ten może dotyczyć osób w każdym wieku, nawet małych dzieci.
Według danych zgromadzonych przez Narodowy Funduszu Zdrowia (NFZ) w Polsce w 2018 r. żyło 9,9 mln osób z nadciśnieniem tętniczym (1). To aż 31,5% dorosłej populacji osób, co oznacza, że z nadciśnieniem tętniczym boryka się co trzeci Polak. Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroba ta jest jedną z głównych przyczyn przedwczesnych zgonów na świecie, a jednocześnie najczęstsze schorzenie układu krążenia w krajach wysokorozwiniętych. Wniosek jest prosty – nadciśnienie to już choroba cywilizacyjna.
Przyczyny nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze to przewlekłe schorzenie, w którym mamy do czynienia z okresowym bądź stałym podwyższeniem ciśnienia tętniczego krwi, czyli zwiększoną siłą nacisku, jaką krew wywiera na ściany tętnic. Jako optymalne wyniki pomiarowe ciśnienia tętniczego krwi wykonane ciśnieniomierzem przyjmuje się wartości poniżej 120 mm Hg (ciśnienie skurczowe) i poniżej 80 mm Hg (ciśnienie rozkurczowe). O nadciśnieniu tętniczym mówimy, gdy wartości z 2 niezależnych pomiarów są równe lub wyższe niż 140/90 mm Hg (2).
Utrzymujące się wysokie ciśnienie krwi skutkuje uszkodzeniem naczyń krwionośnych, prowadzi do pogorszenia pracy układu krążenia i może prowadzić do rozwoju powikłań narządowych – m.in. niewydolności serca, zawału serca i udaru mózgu.
W większości przypadków trudno jest jednoznacznie określić przyczynę nadciśnienia tętniczego. Mówimy wówczas o nadciśnieniu tętniczym pierwotnym. Do rozwoju nadciśnienia tętniczego wtórnego predysponuje nadwaga, zaburzenia gospodarki lipidowej i węglowodanowej organizmu oraz prowadzenie niezdrowego trybu życia: brak aktywności fizycznej, dieta bogata w sód, palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.
Objawy nadciśnienia tętniczego
Rozwój nadciśnienia tętniczego wcale nie musi dawać niepokojących objawów zdrowotnych. Dla szybkiego rozpoznania choroby i sprawnego wdrożenia leczenia niezmiernie ważna jest więc profilaktyka w postaci regularnego badania ciśnienia krwi oraz prowadzenie zdrowego stylu życia.
Niepokojące dolegliwości, na które powinniśmy zwrócić uwagę to:
- przewlekłe zmęczenie,
- pogorszenie wydolności fizycznej i psychicznej,
- ból i zawroty głowy,
- ból w okolicy serca, uczucie kołatania serca lub ucisku w klatce piersiowej,
- bezsenność,
- nadmierna potliwość,
- uderzenia gorąca.
Niektóre z tych dolegliwości może być nie tyle objawem nadciśnienia tętniczego, co konsekwencją braku leczenia wywołanych przez nie powikłań.
Profilaktyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego przez lekarza wiąże się z koniecznością wdrożenia leczenia farmakologicznego, aby unormować ciśnienie krwi. Szybkie rozpoznanie choroby jest ważne dla uniknięcia groźnych dla zdrowia powikłań.
Kluczową kwestią jest tutaj jednak profilaktyka w postaci regularnego badanie ciśnienia krwi. Lepiej zapobiegać niż leczyć, a prowadzenie zdrowego trybu życia, racjonalna dieta i aktywność fizyczna na pewno w tym dopomogą.
Bibliografia
| 1. | https://zdrowedane.nfz.gov.pl/pluginfile.php/80/mod_resource/content/1/nadcisnienie-tetnicze-raport-nfz-2019-small.pdf |
| 2. | https://nadcisnienietetnicze.pl/sites/default/files/page-2019/64385-182698-1-SM.pdf |
