Do tej pory nie zostały poznane do końca przyczyny choroby niespokojnych nóg. Wieloletnia obserwacja osób borykających się z tą dolegliwością może dowodzić temu, że przyczyna tkwi w genetyce. Przyczyn dolegliwości można się również doszukiwać w innych chorobach oraz środowisku oddziałującym na człowieka. Dlatego właśnie przyczynę tej dolegliwości upatruje się w genetyce. Naukowcy dowiedli bowiem, że często choroba niespokojnych nóg dopada członków tej samej rodziny. W około 50 % przypadkach okazuje się jednak, że dolegliwość ta dotyka tylko jednego członka rodziny. Prawdopodobieństwo zapadnięcia wzrasta jednak u osób, którzy posiadają blisko spokrewnionych krewnych borykających się już z zespołem niespokojnych nóg.
Przyczyny zespołu niespokojnych nóg
Przyczyną powstawania zespołu może być zbyt niski poziom dopaminy. Istnieją przypuszczenia, że nieprawidłowy poziom dopaminy ma związek z uwarunkowaniami genetycznymi. Związek ten, jako neuroprzekaźnik pełni bardzo ważną funkcję pośredniczenia między mózgiem a rdzeniem kręgowym.
Źródło choroby zespołu niespokojnych nóg może też tkwić w nieprawidłowej przemianie żelaza. Żelazo jest jednym z głównych składników produkcji dopaminy. Gdy poziom dopaminy w organizmie jest niewłaściwy, przekłada się to na zbyt duże pobudzenie rdzenia kręgowego. W efekcie rdzeń kręgowy, który jest pobudzony, jest bardziej wyczulony na wszelkie bodźce zewnętrzne. W efekcie nawet nocą nogi mogą reagować na najmniejszy dotyk, na przykład partnera. Prowadzi to do zaburzeń snu. By nie być gołosłownym, trzeba dodać, iż poprzez badania naukowe dowiedziono, że zbyt mała ilość żelaza w całym organizmie – nie tylko w komórkach odpowiedzialnych za syntezę żelaza, przyczynia się do powstawania zespołu niespokojnych nóg.
Źródła tego stanu rzeczy mogą również tkwić w farmakologii. Przyjmowanie niektórych leków na przykład do walki z depresją mogą nasilać objawy zespołu niespokojnych nóg.
Po czym poznać zespół niespokojnych nóg?
Do najczęstszych objawów zespołu niespokojnych nóg można zaliczyć uczucie pieczenia czy też drętwienia nóg. Osoby borykające się z tą dolegliwością często też mają wrażenie, że przez ich stopy i nogi przebiega tysiące mrówek. Nogi drętwieją, mrowią oraz nie pozwalają w pełni odczuwać bodźców zewnętrznych. Najczęściej odczucia te ograniczają się do kończyn dolnych. Gdy jednak choroba jest już mocno zaawansowana, odczucia te przenoszą się również na tułów oraz kończyny górne. Cechą charakterystyczną jest to, że niekiedy trudno tak naprawdę określić swoje odczucia. Powyżej opisane odczucia pojawiają się najczęściej zarówno w jednej jak i drugiej kończynie. Ich natężenie niekiedy może jednak dotyczyć bardziej lewej niż prawej nogi lub na odwrót. Stosunkowo rzadko odczuwa się również bardzo silny ból.
Trzeba też nadmienić, że opisane objawy zespołu dolegliwości nóg pojawiają się, gdy chory znajduje się przez dłuższy czas w jednej i tej samej siedzącej pozycji. Niekiedy pojawiają się tylko raz w roku, znajdą się jednak takie osoby, które na dolegliwości związane z zespołem niespokojnych nóg skarżą się codziennie. Wszystkie objawy, a w tym mrowienie i drętwienie ustępują, gdy chory zacznie wykonywać ruch kończynami.
Im bardziej zespół niespokojnych nóg postępuje, tym więcej przykrych dolegliwości. Drżenie i mrowienie nóg może wybudzać nawet nocą. Bardzo ważne jest to, by jak najwcześniej zgłosić się do lekarza. Im wcześniej zostaną podjęte środki zaradcze, im wcześniej zaczniemy leczyć tą dolegliwość, tym większe szanse na zażegnanie zespołu niespokojnych nóg. Im dłużej będziemy zwlekać z wizytą u lekarza, tym mniejsze szanse na powodzenie w leczeniu. Ponadto, leczenie w późniejszym okresie może nieść dla pacjenta bardzo przykre konsekwencje.
Zespół niespokojnych nóg a sen i trudności z zasypianiem
Cechą typową dla zespołu niespokojnych nóg jest głównie to, że objawy nasilają się nocą. Chory ma trudności nie tylko z zasypianiem, ale również z dotrwaniem do rana. Istnieje również korelacja pomiędzy bezsennością a występowaniem tej dolegliwości. Chwilową ulgę osobom borykającym się z zespołem niespokojnych nóg przynosi ruch. Chory przed snem odczuwa więc bardzo silną potrzebę ruchu. W ten sposób pobudza się i nie jest w stanie spokojnie zasnąć. W trakcie samego snu chory również może skarżyć się na objawy zespołu niespokojnych nóg. Nagłe mrowienie czy drganie nóg wybudza zarówno osobę dotkniętą tą dolegliwością, jak również jej partnera.
Co więcej, można nawet mówić o okresowych ruchach kończyn dolnych występujących w trakcie snu. Pojawiają się one nawet w pewnych odstępach czasowych i charakteryzują się powtarzalnością. Mowa tu głównie o zgięciach w kolanach oraz stopach. Sam ruch trwa mniej niż sekundę. To, że osoba dotknięta jest tym schorzeniem, najłatwiej jest stwierdzić poprzez wywiad z jej partnerem. Może on potwierdzić to, czy pacjent w trakcie snu wykonuje ruchy stopą bądź kolanem. Może to określić jako kopanie czy wypychanie. Sen dla obu partnerów nie jest wówczas komfortowy i tylko odpowiednio ukierunkowane leczenie jest w stanie temu zaradzić.
