Niewątpliwie, witamina A i beta-karoten mają ze sobą ścisły związek. Jednakże, czy to oznacza, że są tym samym? Czy możemy używać zamiennie tych słów? Jakie są definicje tych pojęć? Jaki wykazują wpływ na człowieka i jakimi właściwościami się cechują? Co się dzieje w sytuacji ich nadmiaru w organizmie ludzkim?
Na początek charakterystyka witaminy A
Witamina A jest grupą związków chemicznych (organicznych), które zalicza się do retinoidów. Jest rozpuszczalna w tłuszczach, czego konsekwencją jest, że do jej przyswojenia podczas spożywania pokarmów potrzebna jest obecność tłuszczu. Z tego też względu jest bardziej stabilna w porównaniu do witamin rozpuszczalnych w wodzie.
Oznacza to, że podczas obróbki cieplnej produktów nie ulega takiemu rozpadowi. Jej stabilność powoduje jednak, że szybciej można ją przedawkować. Warto tutaj zaznaczyć, że jest małe prawdopodobieństwo, aby to zrobić w przypadku tylko spożywania pokarmów – przedawkowanie raczej wiąże się z przyjmowaniem nadmiernej ilości witaminy w różnych środkach farmakologicznych.
Wpływ witaminy A na organizm człowieka
Substancja jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Wpływa przede wszystkim na kondycję skóry – gładkość i elastyczność. Poprawia także jej koloryt oraz reguluje proces złuszczania naskórka. Wykorzystywana jest również w leczeniu trądziku, ponieważ zmniejsza aktywność gruczołów łojowych.
Ponadto, wpływa na stan włosów i paznokci oraz odgrywa kluczową rolę na procesie widzenia. Oddziałuje na właściwy rozwój kości i zapobiega w tworzeniu się krzywego zgryzu. Jej niedobór może przyczynić się do problemów ze wzrokiem, np. kseroftalminy (nadmierna suchość rogówek, spojówek), czy ślepoty zmierzchowej oraz schorzeń skórnych i zaburzenia wzrostu.
A co wiadomo na temat beta-karotenu?
Beta-karoten jest organicznym związkiem chemicznym i prowitaminą witaminy A. Hamuje utlenianie cholesterolu, dzięki czemu zmniejsza ryzyko wystąpienia miażdżycy. Ponadto, wspomaga układ odpornościowy w walce z infekcjami – chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
Ze względu na właściwości antyoksydacyjne beta-karoten może zmniejszyć ryzyko rozwoju pewnej grupy nowotworów. Ma także pozytywny wpływ podczas wystawiania skóry na ekspozycje promieni słonecznych. Mimo że jego ochrona może być niewystarczająca, to zmniejsza wrażliwość skóry na promieniowanie UV, wzmacnia i przedłuża widoczną opaleniznę oraz chroni przed fotostarzeniem.
Jeszcze kilka słów o witaminie A i beta-karotenie…
Jak wspomniano wyżej, beta-karoten jest prowitaminą witaminy A. Oznacza to, że pod wpływem enzymów przekształca się w organizmie w witaminę. Witamina A jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Występuje zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego.
Można ją odnaleźć w wątrobie, tranie, mleku i przetworach mlecznych, żółtkach jaj pod postacią estru, a także w marchewce, szpinaku, sałacie, dyniach, pomidorach, brokułach, morelach, śliwkach czy arbuzach w formie karotenoidów. Nadmiar substancji może spowodować nudności, wymioty, bóle głowy, żółtawe przebarwienie skóry, uszkodzenie wątroby czy osłabienie.
Jeżeli szukasz więcej informacji to znajdziesz je w artykule: https://gemini.pl/poradnik/pytania-pacjenta/beta-karoten-a-witamina-a/.
