Rezonans magnetyczny jest nieinwazyjnym badaniem obrazującym przekroje ciała bez udziału promieniowania jonizującego. Wykorzystywane są fale radiowe i pole magnetyczne. Obecnie szeroko stosowany w medycynie, pozwala badać wszystkie struktury organizmu, takie jak: kości, tkanki miękkie, mózg, serce, stawy.
Milowe kroki rezonansu magnetycznego
Początkowo zaobserwowano, że cząstki elementarne takie jak protony, znajdujące się w polu elektromagnetycznym o dużym natężeniu, podlegają pewnym zmianom. Następnie, profesorowie Felix Bloch i Edwin Purcell opisali zjawiska wzbudzenia atomu w silnym polu elektromagnetycznym, dodatkowo poddanemu działaniu np. fali radiowej. Atom wiruje, a spin protonu pod wpływem fali radiowej zwalnia i obraca się w kierunku odwrotnym do pierwotnego. W momencie ustania oddziaływania fali rozpoczyna się proces powrotu do punktu pierwotnego. W tym bardzo krótkim czasie, zwanym czasem relaksacji, emituje falę będącą informacją o jego położeniu w przestrzeni. To zjawisko to właśnie rezonans magnetyczny. Jednakże tkanki ciała człowieka zachowują się w opisanych warunkach bardzo różnie, stąd wyniki badań były bardzo nieprecyzyjne. W latach 70 ubiegłego wieku, w ówczesnych urządzeniach rezonansu, zauważono różnice w czasach relaksacji. Kolejnym krokiem było otrzymanie w 1991r przez prof. Richarda Ernsta obrazu dwuwymiarowego. Skomplikowany wzór matematyczny, wykorzystujący rachunek różniczkowy, pozwalał uporządkować zależności czasów relaksacji, natężenia sygnału i jego lokalizacji w przestrzeni. Następnie profesorowie Paul Lauterbur i Peter Mansfield zastosowali gradientowe pole elektromagnetyczne, o natężeniu nieco mniejszym od pola podstawowego, co pozwoliło na jeszcze dokładniejszą lokalizację sygnałów w przestrzeni.
Urządzenia rezonansu magnetycznego
Aparat do przeprowadzania badań, to dużych rozmiarów anteny, ustawione w bardzo silnym polu magnetycznym. Pacjenta umieszcza się wewnątrz cewki, której zadaniem jest emisja fali radiowej i rejestracja danych. Fala wzbudza jądra atomów wodoru, których w naszym ciele jest najwięcej, a następnie cewka rejestruje sygnały wysyłane z tych samych atomów w czasie ich relaksacji. Dane zebrane przez cewkę wysyłane są do komputera, który przetwarza je na obraz. Pole magnetyczne jest naprawdę duże. Jego moc podawana jest w Teslach. Mamy dwa rodzaje aparatów: 1,5-teslowe i 3-teslowe. Aby nieco przybliżyć skalę mocy urządzeń, wystarczy wiedzieć, że nowoczesne magnesy neodymowe, wykorzystywane w radiach, są 300 razy słabsze, a Ziemia wytwarza pole magnetyczne 60 000 razy słabsze.
Wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego
Rezonans magnetyczny jest bezpieczny i nieinwazyjny, stosowany w obrazowaniu różnych części ciała. Wśród wskazań wymienić można: badanie mózgu i rdzenia kręgowego, ocenę układu kostno-stawowego i kręgosłupa, a także diagnostykę schorzeń jamy brzusznej i miednicy. Doskonale nadaje się do oceny stanu naczyń krwionośnych.
- Głowa
Umożliwia ocenę tkanek mózgu i wszystkich struktur wewnątrz czaszki. Szczególnie znajduje zastosowanie w celu rozwiania wątpliwość po badaniu tomografii komputerowej. - Kręgosłup
Uwidaczniając wszystkie struktury kręgosłupa, jest doskonałym badaniem w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych pierwotnych i wtórnych. Pozwala na ocenę zmian pourazowych, zwyrodnieniowych, a także kontrolę pooperacyjną. - Układ kostno-stawowy
Wskazania obejmują przede wszystkim kontrolę pourazową stawów. Diagnostykę kości oraz zmiany zapalne, martwicze, zwyrodnieniowe i nowotworowe. - Jama brzuszna
Ocena przebiegu zmian nowotworowych, w przypadku niejednoznacznych wyników tomografii komputerowej. Badanie wątroby, trzustki, nadnerczy i nerek, a także wszystkich inny struktur jamy brzusznej. - Miednica
Wysoka rozdzielczości umożliwia precyzyjną ocenę stanu gruczołu krokowego, a także szyjki i trzonu macicy, w wypadku podejrzenia zmian nowotworowych. - Układ krwionośny
Diagnostyka drożności tętnic szyjnych i kręgowych, ocena stopnia zwężenia ich światła. Pozwala uwidocznić tętniaki i naczyniaki żył.
Przeciwwskazania
Chociaż rezonans magnetyczny uznawany jest za w pełni bezpieczny ze względu brak promieniowania jonizującego, to jednak jest szereg bezwzględnych przeciwwskazań. W pewnych przypadkach silne pole magnetyczne może być bardzo niebezpieczne. Oto one:
- Obecność rozrusznika serca, pomp do podawania leków lub innych wszczepionych urządzeń elektronicznych, jest przeciwwskazaniem bezwzględnym.
- Obecność sztucznych zastawek, klipsów naczyniowych, sztucznych stawów, jest przeciwwskazaniem względnym i wymagane jest dostarczenie dokumentacji dotyczące informacji dotyczących materiału, z jakiego implant został wykonany.
- Podejrzenie obecności metalowych ciał obcych w organizmie.
- Klaustrofobia.
- Reakcja uczuleniowa na ewentualny środek kontrastowy.
Więcej informacji uzyskasz na stronie: tomma.com.pl
