Zespół jelita drażliwego to coraz częściej diagnozowana choroba. Szacuje się, że cierpi na nią około 20-30% populacji. Kobiety chorują częściej, co nie oznacza, że ZJD nie może dotknąć mężczyzn, bo może i czasami dotyka. Nie da się ukryć, że zespół drażliwego jelita należy do jednych z najbardziej dokuczliwych i uciążliwych chorób. Nie jest jednak końcem świata.
O ile pacjent będzie stosował się do zaleceń lekarza, a przede wszystkim będzie przestrzegał odpowiedniej dla siebie diety, o tyle będzie mógł żyć z chorobą dość spokojnie. Dlatego tak ważne jest, aby w momencie wystąpienia niepokojących objawów, udać się do lekarza. Zdiagnozowanie ZJD jest bardzo istotne dla poprawy jakości i komfortu życia. Jak się objawia zespół jelita drażliwego? Jak sobie radzić z chorobą? O tym w poniższym artykule.
Czym jest zespół jelita drażliwego?
Zespół jelita drażliwego, zwany również w skrócie ZJD to nic innego, jak nadpobudliwość jelita grubego i cienkiego. Wśród przyczyn choroby wymienia się nadwrażliwość trzewną, zaburzenia funkcji motorycznej jelit, zaburzenia na osi mózgowo-jelitowej oraz przebycie biegunki infekcyjnej. Mówi się, że przyczyną choroby mogą być także czynniki dietetyczne lub psychologiczne oraz długotrwały, lub zbyt często występujący stres. Niekiedy jelito drażliwe może być wynikiem działania genów. Osoby cierpiące na zespół drażliwego jelita wykazują większą wrażliwość przewodu pokarmowego na różne bodźce, zwłaszcza te mechaniczne. I tak np. zdrowy człowiek nie będzie odczuwał dyskomfortu przy niewielkiej ilości gazów w jelitach. Osoba chora na zespół jelita drażliwego będzie już odczuwać duży dyskomfort objawiający się bolesnymi wzdęciami brzucha i skurczami brzucha.
Jak się objawia zespół jelita drażliwego?
Zacznijmy od tego, że jelito drażliwe objawy daje dość charakterystyczne, dzięki czemu łatwo rozpoznać chorobę. Najbardziej charakterystyczne są zaburzenia rytmu i konsystencji wypróżnień, które trwają co najmniej 3 miesiące. W zależności od postaci choroby, pacjent może cierpieć na przewlekłe zaparcia lub biegunki. Typowe jest również, że zaburzeniom tym towarzyszą gazy i bóle brzucha o różnym nasileniu i lokalizacji. Ból brzucha w ZJD może mieć charakter tępy, skurczowy, kolkowy lub ciągnący. Zazwyczaj dolegliwości bólowe pojawiają się po spożyciu posiłku lub wieczorową porą, a najczęściej ustają po wypróżnieniu. Do objawów zespołu jelita drażliwego zalicza się także uczucie niepełnego wypróżnienia. Chory nawet w momencie oddania stolca nadal ma wrażenie, że jelita nie zostały do końca opróżnione. Jeśli chodzi o inne objawy zespołu jelita drażliwego, to wymienić należy tu wzdęcia, które mogą występować również bez powiększenia obwodu brzucha, bóle krzyża, nudności, zgagę, odbijanie się, niekiedy bóle mięśni i stawów. Inne objawy zespołu jelita drażliwego to: uczucie zmęczenia, lęk i depresja.
Jak sobie pomóc?
Nie wiadomo dlaczego, ale zespół jelita drażliwego wciąż pozostaje tematem tabu. Mimo że dotyka wiele osób, tylko niewielka część zgłasza się do lekarza. A prawda jest taka, że bez pomocy specjalisty może być bardzo ciężko i to nie tylko ze względu na nieprzyjemne objawy zespołu jelita drażliwego. Długotrwałe biegunki lub zaparcia mogą poważnie odbić się na zdrowiu. Mogą również spowodować stany depresyjne i wyalienowanie się z życia towarzyskiego. Nieleczony zespół drażliwego jelita może diametralnie obniżyć jakość życia. Trzeba więc pamiętać, że diagnoza i pomoc specjalisty to pierwszy krok do lepszego życia. W zależności od problemów, których doświadcza się w wyniku choroby, warto skorzystać z pomocy psychologa lub dietetyka. Co jeszcze możemy zrobić? Przede wszystkim należy zapanować nad stresem, gdyż nerwowe sytuacje czy negatywne emocje tylko sprzyjają pojawianiu się i nasilaniu objawów jelita drażliwego. W tym celu warto zapisać się na zajęcia relaksacyjne, jogę, medytację, itp. Należy również wprowadzić odpowiednią dietę i zadbać o regularny tryb życia. Do poczytania na ten temat również tutaj: http://www.iberogast.pl/pl/zespol-jelita-drazliwego-i-dyspepsja-czynnosciowa/
Dieta – postać biegunkowa ZJD
Dieta odgrywa istotną rolę w leczeniu choroby. Nie może to być jednak przypadkowa dieta, ale ściśle dopasowana do postaci choroby. W momencie, kiedy mamy do czynienia z biegunkową postacią ZJD, wówczas musimy skupić się głównie na ryżu i ziemniakach, gdyż zawarta w nich skrobia wiąże nadmiar wody i działa zapierająco. Przeciwbiegunkowo działa też gotowana marchew, surowe jabłko, banan i gotowana dynia. Dietetycy w biegunkowej postaci choroby zalecają też pszenne pieczywo, kaszę manną i perłową, gotowane warzywa korzeniowe, chude gotowane mięso i ryby oraz kefiry. Na zakazanej liście znajdują się słodkości i cukier.
Dieta – postać zaparciowa ZJD
W przypadku zaparciowej postaci choroby należy sięgać po produkty, które zawierają jak najwięcej błonnika pokarmowego. Jak wiadomo, błonnik działa na jelita niczym miotełka i reguluje przemianę materii. Wśród zalecanych produktów wymienić można otręby owsiane, kasze, razowy makaron, ciemny ryż, razowe pieczywo, warzywa i owoce. Na zaparcia dobrze działają także suszone śliwki i morele. Nie zaszkodzi sięgnąć po kompot z suszonych śliwek czy ziołowe napary, np. z mięty, rumianku, kopru. Wyeliminować z kolei należy tłuste mięsa, wędliny i żółte sery. W przypadku zaparć bardzo ważne jest wypijanie dużych ilości płynów, szczególnie niegazowanej wody mineralnej.
O czym jeszcze należy pamiętać?
Aby zminimalizować objawy jelita drażliwego, warto wdrożyć w życie kilka złotych zasad. Przede wszystkim należy zmienić higienę jedzenia. Co to oznacza? Każdy posiłek należy zjadać powoli, bez zbędnego pośpiechu czy nerwów. Posiłki należy celebrować, dokładnie przeżuwając każdy kęs. Należy zadbać także o większą aktywność fizyczną – szczególnie tyczy się to osób cierpiących na zatwardzenia.
A co z lekami?
Leki stosowane w chorobie mają przede wszystkim pomóc zwalczyć objawy jelita drażliwego. Zazwyczaj lekarz proponuje środki rozkurczowe, które pomagają pozbyć się dyskomfortu, zwłaszcza bólu brzucha. W zależności od postaci choroby może także zaproponować leki przeciwbiegunkowe i przeciwzaparciowe. U niektórych pacjentów, zwłaszcza z biegunkową postacią ZJD dobrze sprawdzają się probiotyki (dobroczynne bakterie).
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
