Ayahausca – na czym polega i jak wpływa na zdrowie?

Ayahuasca, tradycyjny napój halucynogenny z głębi Amazonii, od wieków jest używana w rytuałach przez rdzenne plemiona Ameryki Południowej. Ale co to jest Ayahuasca i jak wpływa na nasze zdrowie? Czy jej głęboko mistyczne i transformatywne doświadczenia mogą pomóc nam lepiej zrozumieć nasze umysły i ciała? Czy jest bezpieczna? Podpowiadamy.

Czym jest Ayahuasca?

Ayahuasca (ajałaska) jest tradycyjnym napojem halucynogennym, pochodzącym z rejonów Amazonii. Ten głęboko uznany i szanowany przez rdzennych mieszkańców Amazonii napój składa się z dwóch głównych składników: liści Psychotria viridis, które zawierają mocno psychoaktywne DMT (dimetylotryptamina), oraz pnączy Banisteriopsis caapi, zawierających inhibitory MAO (monoaminooksydazy), które pozwalają na oralne przyjęcie DMT. Działanie Ayahuaski polega na wywoływaniu intensywnych doświadczeń wizualnych, emocjonalnych i psychicznych, które mogą trwać kilka godzin.

Historia Ayahuasca jest mocno zakorzeniona w tradycjach rdzennych plemion Ameryki Południowej. Ayahuasca była i jest używana w ceremoniach religijnych i leczniczych przez szamanów, którzy wierzą, że napój pozwala na dostęp do duchowego świata i komunikację z duchami. Choć dokładne początki stosowania Ayahuasca są trudne do ustalenia, badania archeologiczne sugerują, że mogła być używana już ponad 1000 lat temu.

Zastosowanie Ayahuasca

W dzisiejszych czasach Ayahuasca zyskała na popularności na całym świecie. Wiele osób bierze udział w organizowanych ceremoniach Ayahuasca, prowadzonych przez doświadczonych przewodników, w celu doświadczenia potężnych wizji i wglądów, które napój może przynieść.

Jest także coraz więcej badań naukowych sugerujących, że Ayahuasca może mieć potencjalne korzyści terapeutyczne, szczególnie w leczeniu takich stanów, jak depresja, PTSD i uzależnienie. Niemniej jednak spożywanie Ayahuaski wiąże się z ryzykiem dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego, dlatego zawsze należy podchodzić do niej z ostrożnością.

Przygotowanie Ayahuasca

Proces przygotowania Ayahuasca jest równie ważny jak sama ceremonia spożycia. Przygotowanie napoju polega na wielogodzinnym gotowaniu składników. Jest to proces długotrwały i pracochłonny, wymagający starannego doboru składników, ich dokładnego przygotowania i prawidłowego połączenia.

Ceremonia spożycia Ayahuaski jest rytuałem pełnym szacunku i uważności, który zazwyczaj prowadzi doświadczony szaman lub przewodnik. Ceremonie te zazwyczaj odbywają się po zmroku i mogą trwać całą noc. Uczestnicy są zachęcani do skupienia się na swoich intencjach przed spożyciem napoju, a podczas trwania doświadczenia mogą doświadczyć intensywnych wizji, emocji i wglądów.

Rytuał zwykle obejmuje elementy takie jak śpiewanie icaros – tradycyjnych pieśni szamańskich, które pomagają lepiej przeżyć doświadczenie. Często rytuał kończy się grupowym podsumowaniem, podczas którego uczestnicy mają możliwość podzielić się swoimi doświadczeniami i refleksjami.

Ayahuasca – kontekst kulturowy

W kontekście kulturowym Ayahuasca jest nieodłącznym elementem wielu tradycji rdzennych plemion Amazonii. Jest nie tylko narzędziem do osiągnięcia halucynogennych wizji, ale także środkiem do leczenia, nauczania i łączenia się z duchowym światem. Szamani używają Ayahuaski do diagnozowania i leczenia chorób, komunikacji z duchami, oraz przewodzenia uczestnikom w ich duchowej podróży.

Dla wielu rdzennych społeczności Ayahuasca jest świętym narzędziem, a jej spożycie jest ważnym sakramentem, wymagającym odpowiedniego przygotowania, szacunku i kontekstu. Dla wielu z nich, próby komercjalizacji i konsumpcji Ayahuaski poza tym kontekstem są kontrowersyjne i potencjalnie szkodliwe.

Doświadczenia z Ayahuasca

Spożycie Ayahuaski wywołuje silne efekty halucynogenne, które mogą obejmować intensywne wizje, wglądy emocjonalne i psychiczne. Doświadczenia te są często opisywane jako głęboko transformacyjne, z uczestnikami mówiącymi o spotkaniu z duchowymi bytami, przeżywaniu przeszłych wydarzeń z nowych perspektyw, a nawet doświadczaniu swojego własnego narodzin czy śmierci. Każde doświadczenie jest unikalne.

Fizyczne reakcje na Ayahuaskę mogą być intensywne. Najczęstszym zjawiskiem jest "purge" lub oczyszczenie, które może obejmować wymioty, biegunkę, dreszcze, zimno i gorąco. Inne doświadczenia mogą obejmować przyspieszony puls, zawroty głowy, nadmierną potliwość, a nawet przemijające uczucie paraliżu. Te fizyczne skutki są często widziane jako część procesu oczyszczania i uzdrawiania.

Długoterminowe efekty spożycia Ayahuaski mogą być zarówno pozytywne, jak i negatywne. Niektórzy użytkownicy zgłaszają długotrwałe zmiany w postrzeganiu siebie i świata, poprawę zdolności emocjonalnych, a nawet zmiany w stylu życia lub celach. Z drugiej strony, spożycie Ayahuaski może wywołać trudne i traumatyczne doświadczenia, które mogą wymagać długotrwałego wsparcia i przetwarzania.

W każdym przypadku ważne jest podejście do Ayahuaski z odpowiednim szacunkiem i uważnością oraz zdanie sobie sprawy, że to potężne narzędzie nie jest odpowiednie dla każdego. Przemyślane decyzje i właściwe wsparcie są kluczowe dla bezpiecznego i skutecznego doświadczenia z Ayahuaską.

Ayahuasca – potencjalne korzyści

Badania na temat Ayahuaski są wciąż na początkowym etapie, ale niektóre wstępne wyniki sugerują, że może ona mieć potencjalne korzyści dla zdrowia psychicznego. Niektóre badania wskazują, że Ayahuaska może pomóc w leczeniu depresji, zaburzeń stresu pourazowego (PTSD) i uzależnień. W jednym z badań opublikowanych w „Journal of Psychopharmacology", uczestnicy z depresją, którzy brali udział w ceremoniach z Ayahuaską, wykazali znaczącą poprawę w porównaniu z grupą kontrolną. Inne badania sugerują, że Ayahuaska może pomóc w redukcji objawów PTSD oraz w leczeniu uzależnień od alkoholu i narkotyków.

Ayahuasca – potencjalne zagrożenia

Napój zawiera mocne substancje psychoaktywne, które mogą wywołać intensywne i czasem trudne doświadczenia. Osoby z predyspozycjami do schizofrenii lub innych poważnych zaburzeń psychicznych powinny unikać Ayahuaski, ponieważ może ona wywołać lub zaostrzyć te stany.

Inne zagrożenia obejmują możliwość interakcji Ayahuaski z lekami, zwłaszcza tymi działającymi na układ sercowo-naczyniowy lub układ nerwowy. Dlatego osoby, które biorą leki, powinny skonsultować się z lekarzem. Istnieje również zagrożenie dla zdrowia fizycznego związanego z intensywnymi efektami fizycznymi Ayahuaski, takimi jak wymioty i przyspieszony puls.

Źródła:

1. Frecska, E., Bokor, P., & Winkelman, M. (2016). The Therapeutic Potentials of Ayahuasca: Possible Effects against Various Diseases of Civilization. Frontiers in Pharmacology, 7, 35. 
2. Sanches, R. F., de Lima Osório, F., Dos Santos, R. G., Macedo, L. R., Maia-de-Oliveira, J. P., Wichert-Ana, L., ... & Hallak, J. E. (2016). Antidepressant Effects of a Single Dose of Ayahuasca in Patients With Recurrent Depression: A SPECT Study. Journal of Clinical Psychopharmacology, 36(1), 77-81. 
3. Labate, B. C., & Cavnar, C. (2014). The Therapeutic Use of Ayahuasca. Springer Berlin Heidelberg. 
4. Bouso, J. C., & Riba, J. (2014). Ayahuasca and the treatment of drug addiction. The Therapeutic Use of Ayahuasca, 95-109. Link