Zbilansowana dieta to podstawa prawidłowego funkcjonowania organizmu. Mówi się o tym w kontekście przyjmowania jakichkolwiek suplementów diety, które nie są w stanie zastąpić pełnowartościowego posiłku bogatego w witaminy i składniki mineralne. Jednym z takich są kwasy omega. Dlaczego są ważne i jaką pełnią rolę? O tym dowiecie się w tym artykule.
Dlaczego wybieramy tran?
Niejednokrotnie zetknęliśmy się ze stwierdzeniem, że warto suplementować tran (tłuszcz z wątroby konkretnych gatunków ryb lub olej pozyskiwany z tkanki tłuszczowej innych morskich ssaków). I choć sama świadomość źródła pochodzenia tranu nie napawa entuzjazmem, to liczne walory tego produktu rekompensują mu jego nieapetyczne pochodzenie.
Tran to najłatwiej dostępny produkt stanowiący źródło kwasów omega. Nie bez powodu właśnie po tran w postaci płynnej lub zamkniętej (kapsułki) sięgają dorośli i dzieci. Jest on jednym z głównych źródeł niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) z grupy omega-3 i omega-6 oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E, K. Dieta powinna obfitować w tłuszcze nienasycone w związku z tym, że obecna dieta przeciętnego człowieka często zawiera spore ilości tłuszczów nasyconych. Te zaś przyczyniają się do chorób serca i wzrostu poziomu cholesterolu we krwi.
Gdy ktoś mówi, że tłuszcze nie są potrzebne w diecie i należy ich unikać, ma na myśli właśnie tłuszcze nasycone (smalec, masło, słonina i inne). W kwestii tłuszczów nienasyconych nie ma wątpliwości co do tego, że są one skarbnicą wielu składników odżywczych. Tłuszcz to źródło energii, dlatego dieta poza źródłem białka i węglowodanów, powinna zawierać także źródło zdrowych tłuszczów.
Kwasy tłuszczowe – dlaczego są ważne?
Jak zostało wspomniane wyżej, kwasy tłuszczowe, z którymi stykamy się najczęściej to przede wszystkim kwasy omega-3 i omega-6. Na te pierwsze składają się: kwas dokozaheksaenowy (DHA) i kwas eikozapentaenowy (EPA). Jedną z głównych korzyści stosowania tranu jest to, że wpływa on korzystnie na układ odpornościowy, wzmacniając mechanizmy obronne i chroniąc przed rozwojem infekcji. Kwasy omega-3 i omega-6 biorą udział w produkcji hormonów przeciwzapalnych. Dzięki temu można śmiało powiedzieć, że NNKT wpływają na stymulowanie układu immunologicznego.
Czytaj także: W jaki sposób poprawić pamięć i koncentrację. skuteczne sposoby.
Niezwykle ważną rolę odgrywają także kwasy DHA i EPA zawarte w kwasach omega-3. To one wpływają na utrzymanie prawidłowego funkcjonowania mózgu, układu nerwowego i procesów zachodzących w organizmie. Kwasy te oddziałują korzystnie na przepływ bodźców nerwowych między substancją szarą a substancją białą. Kształtowanie pracy mózgu znajduje swoje odzwierciedlenie np. poprzez dobrą pamięć i zdolność utrzymania koncentracji, co jest szczególnie ważne w przypadku osób aktywnych umysłowo.
Pisaliśmy wyżej o tym, że dieta przeciętnego człowieka jest bogata w tłuszcze nasycone, które negatywnie wpływają na poziom cholesterolu i mogą go np. zwiększać. Nienasycone kwasy tłuszczowe mogą wpływać na obniżenie stężenia złego cholesterolu (LDL) przy jednoczesnym zwiększaniu stężenia dobrego cholesterolu (HDL) we krwi. W ten sposób zmniejszają ryzyko wystąpienia miażdżycy i chorób serca (np. choroby niedokrwiennej serca).
Kwasy omega – tylko w tranie?
Oczywiste jest, że największe pokłady kwasów omega znajdziemy w rybach. Szczególnie w gatunkach ryb tłustych, żyjących w oceanach, jak np. makrela, łosoś, dorsz, śledź, tuńczyk. Innym źródłem są także owoce morza.
Gdyby jednak źródłem kwasów tłuszczowych były tylko ryby, osoby, które z różnych przyczyn (preferencji żywieniowych, alergii itd.) nie mogą ich jeść, zmagałyby się z ich niedoborami. Na szczęście kwasy omega-3 i omega-6 można znaleźć również w olejach jadalnych, np. w oleju z wiesiołka, oleju słonecznikowym, sezamowym czy oleju z ogórecznika.
Sprawdź: Co warto wiedzieć o tłuszczach trans?
Mało osób zdaje sobie sprawę, ale bogatym źródłem kwasów omega są także zyskujące coraz większą popularność nasiona szałwii hiszpańskiej, bliżej znane pod nazwą nasion chia. Nasiona te zawierają więcej kwasów omega-3 aniżeli przytoczony wcześniej przykład łososia norweskiego. Ponadto chia jest skarbnicą antyoksydantów, wapnia, żelaza i potasu. Szałwia hiszpańska jest coraz bardziej popularna i częściej wykorzystywana w polskiej kuchni. Świadczy to o tym, że świadomość Polaków w temacie zdrowia poszerza się.
Innym ze źródeł kwasów omega jest awokado. Ten najbardziej kaloryczny owoc jest bogaty w kwas oleinowy, zdrowy tłuszcz likopen, luteinę, zeaksantynę, witaminy z grupy B, a także kwasy omega-3, omega-6 i omega-9. Jest wiele sposobów przygotowania awokado. Coraz więcej osób stosuje awokado zamiast masła, ponieważ jego konsystencja umożliwia łatwe rozsmarowywanie. Bardzo dużo wartości odżywczych znajduje się także w pestce awokado. Wystarczy upiec ją i zmielić, a zmielone ziarna dodawać do posiłków.
W zdrowym ciele – zdrowy duch. Stwierdzenie to powinno uświadomić, że dobre wybory żywieniowe oraz rezygnacja z niektórych złych nawyków i przyzwyczajeń, na rzecz zdrowszych, może przełożyć się na poprawę zdrowia, które jest przecież podstawą wszystkiego. I nie jest to bynajmniej wyolbrzymione stwierdzenie. Pamiętajmy więc o tym, jak ważną rolę odgrywają kwasy omega w codziennej diecie.
