Brak apetytu

Brak apetytu

Brak apetytu to problem, którego nie należy lekceważyć. Przyczyny takiej sytuacji mogą być różne, w przypadku dzieci nierzadko jest to efekt błędów żywieniowych popełnianych przez rodziców.

Jak rozpoznać realny problem związany z brakiem apetytu? Czy istnieją skuteczne sposoby na zmniejszone łaknienie?

Brak apetytu – problem dzieci i dorosłych

Każdy człowiek ma ulubione smaki i potrawy. Łaknienie to naturalny element ludzkiej natury, świadczący o zdrowiu człowieka. Brak apetytu może być niepokojący – zwłaszcza gdy utrzymuje się przez dłuższy czas. Przyczyny problemów z łaknieniem są zupełnie inne u dzieci i osób dorosłych. 

• W przypadku dzieci najczęstszą przyczyną braku łaknienia jest alergia pokarmowa lub błędy żywieniowe popełniane przez rodziców.
• U osób dorosłych brak apetytu często wynika z nadmiaru używek, w szczególności papierosów lub jest symptomem przewlekłej choroby – np. depresji. 

Brak apetytu a błędy żywieniowe

Spożywanie posiłków wymaga czasu i odpowiedniej oprawy – stwierdzenie to funkcjonuje praktycznie od czasów antycznych i przyznać należy, że jest jak najbardziej prawdziwe. Posiłek spożywany w pośpiechu, dopełniony optymalną dawką stresu lub mało urozmaicony, często skutkuje brakiem apetytu. 

W przypadku dzieci najczęstszą przyczyną zaburzeń łaknienia jest zmuszanie do spożywania dużych ilości pokarmu oraz podawanie między posiłkami słodkich przekąsek. Działania te powodują przeciążenie przewodu pokarmowego, czego efektem jest brak apetytu.  Przyczyną braku łaknienia w przypadku szybkiego spożywania posiłków może być także stres. 

Brak apetytu a problemy żołądkowe

Problemy żołądkowe w pierwszej fazie często objawiają się brakiem apetytu. Sytuacja taka zdarza się najczęściej w przypadku niestrawności lub wrzodów żołądka. Dodatkowe symptomy dolegliwości to uporczywy ból brzucha, przypominający często uczucie głodu lub przepełnienia. W efekcie chory celowo unika jedzenia, nie czuje smaku i nie ma ochoty na posiłek.

W tej sytuacji wskazana jest dieta lekkostrawna, można także zastosować jednodniową głodówkę, zapewniając organizmowi odpowiednią ilość płynów. Jeśli dolegliwości utrzymują się przez dłuższy czas lub często nawracają, należy skontaktować się z lekarzem w celu zdiagnozowania faktycznych przyczyn dolegliwości. 

Brak apetytu a alergie pokarmowe

Najwięcej osób cierpi na alergie pokarmowe objawiające się nietolerancją białka mleka krowiego, orzechów, jajek, pszenicy, soi, ryb lub owoców morza. Alergia pokarmowa najbardziej dokucza dzieciom. Objawami tej dolegliwości są bóle brzucha o różnym nasileniu, niekiedy biegunka lub wymioty.

Optymalnym rozwiązaniem jest unikanie potraw zawierających alergen. Symptomem współtowarzyszącym alergii bardzo często jest brak apetytu. Wiele alergenów pokarmowych wywołuje zmiany skórne w postaci atopowego zapalenia skóry lub pokrzywki.

W przypadku zdiagnozowanej alergii niezwłocznie należy podać leki odczulające. Jeśli choroba nie została zdiagnozowana lub przebiega z dużym nasileniem, należy udać się do lekarza, który wdroży odpowiednie leczenie. Należy pamiętać, że w skrajnych przypadkach alergia może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, który stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.  

Brak apetytu a zespół złego wchłaniania

Efektem zespołu złego wchłaniania jest nieprawidłowe trawienie oraz niewłaściwe przyswajanie jednej lub kilku substancji odżywczych, obecnych w codziennej diecie. W przeważającej większości substancje te są wydalane przez organizm, czego efektem są brzydko pachnące, tłuste stolce, a także problemy z wypróżnianiem. W przypadku tych zaburzeń może pojawić się także utrata masy ciała, chroniczne zmęczenie, a w przypadku dzieci również marudzenie podczas posiłków. 

Brak apetytu a infekcje

Częstą przyczyną braku łaknienia są również infekcje, w tym na pozór niegroźne przeziębienie i grypa. Są to choroby, które osłabiają organizm, a tym samym niezbędna jest optymalna dawka energii, by skutecznie walczyć z chorobą. 

W tym przypadku nie należy zmuszać chorego do spożywania posiłków, należy jednak zwrócić uwagę, by osoba chora przyjmowała duże ilości płynów, najlepiej niegazowanej wody mineralnej lub herbatek ziołowych i owocowych. 

 Brak apetytu a anemia

Anemia, określana także jako niedokrwistość, to znaczny spadek hemoglobiny we krwi. Choroba objawia się bladą cerą, szybkim męczeniem się i sennością oraz brakiem koncentracji. Odczuwalny jest także brak apetytu. W tym przypadku konieczne jest wzbogacenie diety o produkty zawierające optymalną ilość witamin i soli mineralnych.

Brak apetytu a zaparcia nawykowe

Zaparcia nawykowe najczęściej pojawiają się u dzieci, a jedną z głównych przyczyn tej dolegliwości jest brak apetytu. Zalegający w jelitach kał staje się coraz twardszy, sprawiając ból podczas wypróżniania. Efektem tych zaburzeń jest świadome unikanie posiłków przez dziecko.  

Brak apetytu a pasożyty

Owsiki, włosogłówki oraz uzbrojone i nieuzbrojone tasiemce to pasożyty, którymi bardzo często zarażają się dzieci. Choroby pasożytnicze są uciążliwe wymagająca długotrwałego leczenia. Głównym objawem dolegliwości są bóle brzucha o różnym nasileniu oraz nudności. U chorego można zauważyć również zmniejszone łaknienie.

Należy pamiętać, że choroby pasożytnicze w wielu przypadkach przypominają dolegliwości alergiczne, dlatego też – w sytuacji pojawienia się wymienionych wcześniej dolegliwości oraz ich trwania przez dłuższy czas – należy niezwłocznie udać się do lekarza, który zleci odpowiednie badania diagnostyczne. 

Brak apetytu stres

Stres jest powszechnym problemem współczesnego społeczeństwa. Problem ten dotyka nie tylko osób dorosłych, ale także dzieci.  W wyniku stresu organizm produkuje zwiększone ilości kortyzolu, adrenaliny oraz noradrenaliny – hormonów, które hamują perystaltykę jelit i „zaciskają” żołądek, efektem czego jest niechęć do jedzenia. 

Brak apetytu a depresja

Zmiany depresyjne to problemy o podłożu psychicznym, aczkolwiek w wielu przypadkach dają one objawy somatyczne. Jednym z symptomów depresji jest brak łaknienia, który pojawia się także w przypadku anoreksji – mylonej często z depresją. Zaburzeniom depresyjnym nierzadko towarzyszą napięciowe bóle głowy. 

Brak apetytu a anoreksja

Anoreksja w wielu przypadkach jest skutkiem zaburzeń depresyjnych. Anoreksja to chroniczne unikanie jedzenia, określane nierzadko mianem jadłowstrętu psychicznego. Anoreksja w większości dotyczy dziewcząt i kobiet, choroba ta polega na uporczywym dążeniu do zmniejszenia masy ciała. Nieleczona anoreksja może stać się przyczyną zgonu. 

Palenie papierosów – nikotyna

Zmniejszony apetyt to problem, który często dotyka także osoby palące papierosy. Dzieje się tak ze względu na to, że tytoń obniża wchłanianie kalorii i przyspiesza metabolizm. Nikotyna sprzyja ponadto uczuciu sytości, które może trwać nawet do dwóch godzin od wypalenia papierosa. Osoby palące regularnie, często nie czują łaknienia i potrzeby spożywania posiłków. 

Afagia

Afagia to zaburzenie pokarmowe, którego efektem są problemy z przełykaniem pokarmów stałych i płynów. W wielu przypadkach jest to efekt chorób układu pokarmowego, z którymi zmaga się dana osoba, chorobami o podłożu psychicznym lub neurologicznym, a także następstwem urazu mózgu, szczególnie w przypadku uszkodzenia  części bocznej podwzgórza mózgu, która odpowiada za odczuwanie głodu.