Kwas foliowy

Kwas foliowy

Kwas foliowy jest jedną z najważniejszych witamin, które wpływają na prawidłową pracę oraz wzrost komórek ciała. Niedobór tej substancji jest niestety coraz bardziej powszechny w naszym społeczeństwie.

Jak rozpoznać oznaki zapotrzebowania organizmu na ten związek i w jaki sposób wybrać źródło kwasu foliowego, aby spełnił wszystkie nasze oczekiwania?

Czym jest kwas foliowy?

Kwas foliowy jest witaminą z grupy B, znaną również jako folacyna. Substancja ta może śmiało zostać określona mianem “witaminowego mocarza”, gdyż warunkuje prawidłowy przebieg ogromnej ilości przemian zachodzących w organizmie. 

Do głównych funkcji kwasu foliowego należy udział w:

• syntezie kwasów nukleinowych (DNA oraz RNA),
• kształtowaniu układu nerwowego u płodu,
• przemianie węglowodanów i białek,
• procesie tworzenia się komórek, w tym elementów morfotycznych krwi,
• pracy przewodu pokarmowego i całego układu trawiennego,
• procesach wzrostowo-rozwojowych.

Objawy niedoboru kwasu foliowego

Niedobór lub brak kwasu foliowego w diecie człowieka prowadzi do zaburzenia procesów metabolicznych w organizmie, a w dłuższej perspektywie nawet do upośledzenia wzrostu i rozwoju.

Oznakami niedoboru kwasu foliowego w organizmie mogą być następujące symptomy:

• anemia (niedokrwistość),
• brak energii, długotrwałe zmęczenie,
• drażliwość, stany depresyjne,
• pogorszenie pracy układu pokarmowego (np. biegunki, problemy trawienne),
• obniżenie sprawności intelektualnej, kłopoty z koncentracją, zmiany degeneracyjne.

Kwas foliowy a ciąża

Przyjmowanie odpowiedniej ilości kwasu foliowego jest sprawą niezwykłej wagi dla kobiet planujących ciążę oraz w trakcie pierwszych trzech miesięcy jej trwania. Suplementacja kwasu foliowego w tym okresie zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej i rozszczepu kręgosłupa u płodu. 

Zaleca się, aby kobiety planujące ciążę (minimum 6 tygodni wcześniej) oraz cały pierwszy trymestr  ciąży stosowały codziennie preparaty z 0,4 mg kwasu foliowego.

Profilaktycznie taka ilość kwasu foliowego powinna być suplementowana przez wszystkie kobiety będące w okresie rozrodczym, gdyż ciężko jest zapewnić odpowiednią ilość tej substancji wyłącznie ze źródeł pokarmowych. 

Naturalne źródła kwasu foliowego

Nazwa “kwas foliowy” pochodzi od łacińskiego słowa folium, czyli „liść”. Warto mieć to na uwadze poszukując produktów żywnościowych bogatych w tą substancję. Należą do nich przede wszystkim:

• zielone warzywa liściaste (jak np. brokuły, szpinak, szparagi, brukselka),
• rośliny strączkowe (jak np. fasolka, groszek zielony),
• inne: wątróbka, żółtka jaj, spirulina (algi).

W żywności kwas foliowy występuje w postaci folianów (soli kwasu foliowego).

Dla jak najtrafniejszej oceny spożycia folianów z różnych źródeł Światowa organizacja Zdrowia (WHO) oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) wprowadziły pojęcie równoważnika folianów (DFE). 

Zakłada się, że:

• 1 μg syntetycznego kwasu foliowego, (zawartego w żywności wzbogaconej tym związkiem), dostarcza 1,7 μg równoważnika folianów,
• 1 μg kwasu foliowego w formie suplementu diety przyjętego na czczo dostarcza 2 μg równoważnika folianów.*

*Źródło: Ewa Sicińska, Joanna Wyka. Spożycie folianów w Polsce na podstawie piśmiennictwa z ostatnich 10 lat (2000-2010). „Roczn. PZH”. 2011, 62, Nr 3, 247 – 256. s. 248.
Czym się kierować przy wyborze preparatu z kwasem foliowym?

Czym się kierować przy wyborze preparatu z kwasem foliowym?

Najkorzystniej dla zdrowia jest postawić na racjonalną i zbilansowaną dietę. Aby zapobiec niedoborom kwasu foliowego, ważne jest, aby spożywać produkty obfitujące w witaminy z grupy B oraz / lub wzbogacone kwasem foliowym. Warto wiedzieć, że ludzki organizm przyswaja tę witaminę ze źródeł pokarmowych jedynie w 50%, a  w postaci syntetycznej – blisko w 100%!  

W przypadku stosowania ubogiej i niezróżnicowanej diety, jak również w sytuacji zwiększonego zapotrzebowania  na kwas foliowy (jak np. ciąża, palenie papierosów, picie alkoholu, podeszły wiek, niedobór witaminy B12) wskazane jest dodatkowe wsparcie w postaci doustnej suplementacji.  

Rozglądając się za gotowym preparatem aptecznym z kwasem foliowym ,warto zagłębić się w treść ich ulotek, aby uzyskać gwarancję jakości oraz bezpieczeństwa stosowania. Z przeglądem najlepszych produktów z kwasem foliowym można zapoznać się w przedstawionym powyżej rankingu.

Warto pamiętać, że pewne witaminy lepiej się przyswajają w towarzystwie innych witamin. Jeśli chodzi o kwas foliowy, warto przyjmować go w połączeniu z wit. B3, wit. B6, wit. B3, wit. C oraz cynkiem.

Wrogami kwasu foliowego – czynnikami pogarszającymi jego wchłanianie – są wysoka temperatura, światło, a także nikotyna, alkohol oraz doustna antykoncepcja.